بررسی کمیت، کیفیت و قابلیت فرونشست املاح هوابرد در افزایش شوری خاک سطحی (مطالعه موردی: شمال دشت یزد- اردکان)
Publish place: Journal of Water and Soil Science، Vol: 23، Issue: 5
Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 274
This Paper With 14 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWSS-23-5_008
تاریخ نمایه سازی: 21 اردیبهشت 1400
Abstract:
یکی از دلایل شورشدن خاک، تجمع املاح در آن توسط عوامل انتقالدهنده آب و باد است. بهمنظور بررسی پدیده انتقال املاح بههمراه گردوغبار در مناطق خشک شمال دشت یزد- اردکان، نمونهبردای صحرایی با استفاده از ۳۲ رسوبگیر MDCO با پراکندگی یکنواخت در اراضی بهوسعت ۲۰۰۰۰ هکتار طی چهار فصل سال ۱۳۹۶ انجام شد. با شستوشوی رسوبگیرها با یک لیتر آب مقطر در صحرا و انتقال نمونهها به آزمایشگاه، برای بررسی کمی املاح گرد و غبار، علاوه بر اندازهگیری هدایت الکتریکی (ECw)، وزن کل مواد جامد محلول (TDS) نیز به شیوه دقیق تبخیر اندازهگیری شد، همچنین شکل و توزیع اندازه ذرات غبار با استفاده از دستگاه SEM بررسی شد. در بررسی کیفی املاح، کاتیونها و آنیونهای موثر در شوری شامل سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم، کلر، بیکربنات و سولفات اندازهگیری شد. نتایج نشان داد در مجموع ۱/۱۱ گرم بر مترمربع مواد قابل حل بههمراه ذرات گردوغبار (۲۸/۱۳ درصد) در طی یک سال در رسوبگیرها فرونشسته است. ذرات به قطر ۵ تا ۱۰ میکرون بیشترین فراوانی را داشت. با توجه به همبستگی زیاد آنیون کلر با کاتیون سدیم در فصلهای بهار، پاییز و زمستان و با توجه به همبستگی زیاد آنیون سولفات با کاتیون کلسیم در املاح گردوغبار فصل تابستان، بهترتیب سدیم کلراید و گچ فراوانترین ترکیب موجود بههمراه گردوغبار در این فصلها پیشبینی میشود. با تعیین میزان درصد املاح در غبار ریزشی منطقه مشخص شد که اثر مقدار نمک فرونشسته از گردوغبار در کوتاهمدت جزئی و بیاهمیت است و پیشبینی میشود با فرض عدم تغییر میزان فرونشست، در طی ۷۲ سال سبب ایجاد شوری ضعیف در توده خاک غیرشور تا عمق ۱۰ سانتیمتر شود. بهطور کلی قابلیت املاح هوابرد در افزایش شوری خاک در منطقه مورد مطالعه در درازمدت خواهد بود. از اینرو، بررسی سایر اثرات زیستمحیطی این پدیده برای شناخت خطرات آن پیشنهاد میشود.
Keywords:
Authors
علی محمد قائمی نیا
۱. Department of Arid Land and Desert Management, Faculty of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Yazd, Iran.
محمد علی حکیم زاده
۱. Department of Arid Land and Desert Management, Faculty of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Yazd, Iran.
روح الله تقی زاده مهرجردی
۲. Department of Nature Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Ardakan University, Yazd, Iran.
فرهاد دهقانی
۳. National Salinity Research Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran.
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :