تاثیر کربنات کلسیم و گچ بر عملکرد، اجزای عملکرد، جذب آهن، مس و روی ذرت (Zea mays) در دو بافت خاک

خاک های آهکی و گچی، عواملی محدودکننده برای جذب برخی عناصر غذایی توسط گیاه و تولید محصول هستند. اغلب خاک در ایران آهکی و گچی می باشند. بنابراین هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر کربنات کلسیم و گچ بر قابلیت جذب برخی عناصر غذایی و رشد گیاه ذرت بود. این مطالعه در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان انجام شد. تیمارها به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با ۳ تکرار اعمال شدند. تیمارها شامل کربنات کلسیم در سه سطح (صفر، ۲۰ و ۴۰ گرم در صد گرم خاک)، گچ در سه سطح (صفر، ۱۵ و ۳۰ گرم در صد گرم خاک) و بافت خاک در دو سطح (شن و لوم رسی سیلتی) بود. نتایج نشان داد که افزایش مقدار کربنات کلسیم به هر دو نوع بافت خاک در بالاترین سطح موجب کاهش معنی دار سطح برگ (۸۰ و ۱۵ درصد کاهش به ترتیب برای بافت شنی و لوم رسی سیلتی)، وزن خشک (۷۰ و ۱۴ درصد کاهش به ترتیب برای بافت شنی و لوم رسی سیلتی)، ارتفاع گیاه (شیب ۷/۰- برای خاک شنی و ۱۵/۰- برای خاک ریزبافت)، جذب آهن (شیب ۶۷/۹- برای خاک شنی و ۳/۱۱- برای خاک ریزبافت) و روی (شیب ۲۴/۰- برای خاک شنی و ۱- برای خاک ریزبافت) اندام هوایی شد، ولی تاثیر معنی داری بر جذب مس اندام هوایی نداشت. افزایش مقدار گچ به خاک شنی، باعث کاهش معنی دار سطح برگ (۸۰ درصد کاهش)، وزن خشک (۶۲ درصد کاهش) و جذب مس اندام هوایی (شیب ۹۳/۱-) شد، ولی اثر معنی داری بر ارتفاع و جذب روی اندام هوایی نداشت. کاربرد گچ، جذب آهن اندام هوایی در خاک ریز بافت را به طور معنی داری کاهش داد (شیب ۸۶/۲۴-)، در صورتی که بر جذب آن در خاک درشت بافت اثر معنی داری نداشت.

Keywords:

Calcium carbonate , Gypsum , Soil texture , Nutrients , Corn. , کربنات کلسیم , گچ , بافت خاک , عناصر غذایی , ذرت