بررسی واکنش گیاه لوبیا چیتی به مصرف روی در تعدادی از خاک های استان مرکزی

آزمون خاک نقش مهمی در مدیریت صحیح مصرف عناصر غذایی در مزرعه دارد. این در حالی است که آزمون­ها می بایست منطقه­ای باشد تا بتواند مبنای توصیه کودی قرار گیرد. لوبیا، با سطح زیر کشت وسیع در استان مرکزی تولید می­شود. در راستای واسنجی منطقه­ای و شناسایی دقیق وضعیت خاک­های استان و با توجه به کمبود اطلاعات در زمینه حد بحرانی روی قابل استفاده در خاک­های زیر کشت لوبیا، این مطالعه به منظور تعیین حد بحرانی عنصر روی انجام شد. ۲۰ نمونه خاک با دامنه وسیع از نظر غلظت روی قابل استفاده و همچنین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی از میان خاک­های مزارع استان انتخاب و پس از آماده سازی در گلخانه، لوبیا چیتی (Phaseolus Vulgaris L.) در آنها کشت گردید. آزمایش گلخانه­ای در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. برای بررسی پاسخ گیاه لوبیا نسبت به مصرف کود روی از دو سطح ۰ و ۱۰ میلی گرم روی در کیلوگرم خاک استفاده گردید. نتایج نشان داد اثر نوع خاک، مصرف روی و برهمکنش آنها بر پاسخ­های گیاه معنی­دار بود. نتایج مقایسه میانگین مصرف کود، تفاوت معنی­داری از لحاظ تولید ماده خشک، غلظت و جذب کل عنصر روی نشان داد. با روش تصویری کیت و نلسون حد بحرانی روی (با روش عصاره گیری، دی تی پی ا) ۸/۰ میلی­گرم بر کیلوگرم خاک بدست آمد. معادله رگرسیون چند متغییره نشان داد که تغییرات روی قابل استفاده خاک با کربن آلی و کربنات کلسیم معادل خاک­ها ارتباط معنی­دار دارد. همچنین رشد نسبی گیاه با استفاده از مقدار روی قابل استفاده خاک بطور معنی­داری قابل ارزیابی بود. ضریب c در معادله میچرلیخ- بری برای عنصر روی در خاک­های مورد مطالعه ۸۷/۰ تعیین شد و حد بحرانی برای دستیابی به رشد نسبی ۸۰%، ۸۵% و ۹۰ درصد به ترتیب ۸/۰، ۹۵/۰ و ۱۴/۱ میلی­گرم در کیلو گرم خاک بدست آمد.

Keywords:

حد بحرانی , دی تی پی آ , روی قابل استفاده , معادله میچرلیخ-بری