تاثیر تنش شوری بر فرایند تثبیت بیولوژیک نیتروژن و شاخص های رشد دو رقم سویا در مراحل مختلف فنولوژیک
Publish place: Journal of Soil Research، Vol: 28، Issue: 2
Publish Year: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 260
This Paper With 10 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
این Paper در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_AREO-28-2_005
تاریخ نمایه سازی: 26 اردیبهشت 1400
Abstract:
مقاومت به شوری در گیاهان یک پدیدهی چند وجهی است که عوامل زیادی از جمله ویژگیهای مورفولوژیک و شرایط فیزیولوژیکی گیاه در آن تاثیر داشته و کاهش رشد و عملکرد گیاه بسته به نوع گیاه، سطح شوری و ترکیب یونی املاح متغیر میباشد. در شرایط شوری، در لگومها، رشد تارهای کشنده، ترشحات موسیلاژی ریشه، نفوذ باکتریهای ریزوبیوم در ریشه و تشکیل گره توسط آنها و نهایتا تثبیت بیولوژیک نیتروژن در گیاه کاهش مییابد. گره بندی گیاهان تیره لگومینوز نسبت به رشد آنها از حساسیت بیشتری برخوردار است، لذا با شناخت مراحل حساس تر رشد گیاه به شوری و اعمال مدیریت مناسب میتوان صدمات شوری بر گیاه را کاهش داد، از سوی دیگر استفاده بی رویه و غیر اصولی کودهای شیمیایی از جمله کودهای نیتروژنی در اراضی شور باعث تشدید اثر شوری بر گیاه میگردد. استفاده از باکتریهای همزیست با گیاهان لگوم به عنوان یکی از راه کارهای کاهش مصرف کودهای نیتروژنی مطرح بوده و در اراضی شور، ضمن تامین نیتروژن مورد نیاز گیاه، شوری ناشی از مصرف کودهای نیتروژنی را نیز منتفی میسازد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر شوری بر رشد و تثبیت بیولوژیکی نیتروژن در همزیستی سویا – ریزوبیوم و جایگزینی بخشی از کودهای نیتروژنی با مایه تلقیحهای ریزوبیومی و کاهش اثرات سوء ناشی از مصرف کودهای نیتروژنی در شرایط تنش شوری بر روی دو رقم سویا در گلخانه انجام گرفت. آزمایش گلخانهای کشت سویا در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی و به صورت فاکتوریل در سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل: فاکتور رقم در ۲ سطح (M۷ , L۹۰ )، فاکتور شوری در ۴ سطح (آب آبیاری منطقه با شوری ۵۳/۰ دسیزیمنس بر متر، آبهایی با شوریهای ۵/۲، ۵/۴، ۵/۶ دسیزیمنس بر متر از منبع کلرورسدیم)، فاکتور کودی در ۳ سطح (بدون کود نیتروژنی و باکتری، با کود نیتروژنی به مقدار ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار و تلقیح با باکتری همزیست)، فاکتور مرحله زمانی در ۵ سطح (یک ماه بعد از کشت، گلدهی، تشکیل غلاف، تشکیل دانه، پر شدن دانه) بودند. گیاهان در ۵ مرحله زمانی (یک ماه پس از کشت، گلدهی، تشکیل غلاف، تشکیل دانه و پر شدن دانه) برداشت شدند و در هر مرحله زمانی وزن خشک اندام هوایی، ریشه و گره، تعداد گره، غلظت نیتروژن، نیتروژن جذب شده، موثر بودن همزیستی اندازهگیری شدند. به منظور تحلیل آماری دادهها از نرم افزار MSTAT-C و برای مقایسه میانگین شاخصهای آماری مورد نظر از آزمون چند دامنهای دانکن استفاده گردید. در مورد تمام شاخصهای اندازهگیری شده، غیر از غلظت نیتروژن و مقدار نیتروژن جذب شده، رقم M۷ نسبت به رقم L۹۰ برتری داشت و تفاوت آنها معنیدار بود، افزایش شوری باعث کاهش معنیدار شاخصهای اندازهگیری شده در هر دو رقم گردید. اثر متقابل شوری و کود نیتروژنی نشان داد که در شرایط بدون تنش شوری (آب آبیاری منطقه با شوری ۵۳/۰ دسی زیمنس برمتر) مصرف کود نیتروژنی باعث رشد بهتر گیاه و افزایش وزن خشک اندام هوایی شد. شاخصهای وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، نیتروژن جذب شده، وزن خشک و تعداد گره، دارای کمترین مقدار در مرحله یک ماه پس از کشت و بیشترین مقدار در مرحله پر شدن دانه بودند؛ شاخص غلظت نیتروژن دارای بیشترین مقدار در مرحله گلدهی و کمترین مقدار در مرحله یک ماه پس از کشت بودند. شاخصهای موثر بودن همزیستی دارای بیشترین مقدار در مرحله گلدهی و کمترین مقدار در مرحله پر شدن دانه بود. تلقیح باکتری نسبت به شاهد تلقیح نشده در تمام مراحل رشد و در تمام سطوح شوری وزن خشک بشتری را تولید نمود و تفاوت دو تیمار باکتری و شاهد فقط در آخرین سطح شوری و در مراحل تشکیل دانه و پرشدن دانه معنیدار نبود.
Keywords:
Authors
آمنه آقاجانی
کارشناس ارشد خاکشناسی (بیولوژی خاک)
حسین بشارتی
دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :