تاثیر کاربرد خاکی دو ماده آلی توام با نیتروژن بر رشد و ترکیب شیمیایی برنج

ماده آلی و نیتروژن کل در اکثر خاک های آهکی ایران کم است و مصرف مدام کودهای نیتروژن دار سبب آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی و اثرات زیانبار محیطی دیگر می شود و لذا مصرف توام نیتروژن و ماده آلی به منظور تامین بخشی از نیاز نیتروژنی گیاه، بهبود خصوصیات فیزیکو شیمیایی خاک و حفاظت محیط زیست از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تحقیق حاضر به منظور مطالعه تاثیر مصرف دو ماده آلی با یا بدون نیتروژن بر رشد و ترکیب شیمیایی برنج و خصوصیات شیمیایی خاک انجام شد. آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در گلدان انجام گردید. تیمارها شامل دو منبع ماده آلی (کمپوست زباله شهری و کود دامی)، چهار سطح ماده آلی (۰، ۱، ۲ و ۴ درصد) و سه سطح نیتروژن (N) (۰، ۷۵ و۱۵۰ میلی گرم در کیلوگرم)، در برنج بود. مصرف کمپوست و کود دامی سبب افزایش وزن خشک برنج گردید. بیشترین وزن خشک با مصرف ۴ درصد کمپوست و ۱۵۰ میلی گرم نیتروژن حاصل شد. رشد برنج با مصرف کود دامی تا سطح ۲ درصد افزایش و با مصرف بیشترکود دامی، احتمالا به دلیل افزایش املاح محلول خاک کاهش یافت. اثر افزایشی نیتروژن بر رشد برنج تنها در سطح یک درصد کود دامی مشاهده شد و در سطوح بالاتر، اثر نیتروژن در تشدید اثر شوری یا سمیت آمونیم سبب کاهش رشد برنج گردید. میانگین غلظت نیتروژن با افزایش کود دامی افزایش و با کمپوست کاهش یافت. افزودن نیتروژن، غلظت نیتروژن، آهن و منگنز برنج را افزایش داد. تجمع فسفر، پتاسیم، نیتروژن، آهن، منگنز، کلراید و سدیم در بوته های برنج غنی شده با هر یک از دو ماده آلی بیشتر از تیمار شاهد بود. نتایج نمونه های خاک پس از برداشت گیاه نشان می دهد که ترکیبات آلی همه ویژگی های شیمیایی خاک را بهبود بخشیده است. به علاوه خاک تیمار شده با کود دامی حاوی مقادیر بیشتری از املاح محلول، کلر، پتاسیم، کربن آلی، نیتروژن کل، فسفر، آهن و منگنز قابل استفاده و مقادیر کمتری از عناصر روی، مس ، سرب، کادمیم و نسبت جذبی سدیم بود.

Keywords:

Rice , Nitrogen , Municipal compost , Cow manure , Nutrient elements , EC. , برنج , نیتروژن , کمپوست شهری , کود دامی , عناصر غذایی , قابلیت هدایت الکتریکی خاک (ECe)