ارزیابی راه کارهای مدیریت منابع آب زیر زمینی: مطالعه موردی دشت نریمانی در استان خراسان

بهره برداری بی رویه از منابع آب زیر زمینی در ایران، بویژه در منطقه مورد مطالعه موجب تخریب این منابع و افت آب های زیرزمینی شده است. درمطالعه حاضر، راه کارهای مختلف مدیریت منابع آب زیر زمینی شامل برداشت آزاد (کنترل نشده)، کنترل بهینه برداشت از آب های زیرزمینی، بهره برداری از آب های زیر زمینی و سیاست مالیاتی، دخالت دولت و کنترل قانونی، مشارکت بهره برداران درکنترل برداشت از آب های زیرزمینی و همکاری دولت و تشکل های بهره برداران مورد مقایسه قرار گرفته است. جهت آزمون تجربی این راه کارها، تابع تقاضای آب چغندرکاران دشت نریمانی واقع در استان خراسان برآورد گردید. نتایج به دست آمده از داده های جمع آوری شده و تابع تقاضا مشخص کرد که راه کار " بهره برداری از آب های زیرزمینی و سیاست مالیاتی" نسبت به گزینه های دیگر امکان رسیدن به بهره برداری پایداراز آب های زیرزمینی را فراهم می کند. هم چنین، راه کار مناسب متاثر از خصوصیات فرهنگی، اجتماعی واقتصادی بهره برداران و شرایط کلی حاکم بر جامعه می باشد. از طرف دیگر دنبال کردن هر راه کار الزامات خود را می طلبد. برای راه کار پیشنهادی مطالعه حاضر، نظام کارای مالیاتی ضروری می باشد. براساس نتایج این مطالعه، دولت می تواند از طریق اتخاذ سیاست مناسب مالیاتی، هزینه های جنبی بهره برداری بی رویه از منابع آب زیر زمینی را به خود بهره برداران منطقه منتقل نماید.

Keywords:

Open access , Optimal control of groundwater , Water user association , Groundwater management , Water-users participation , Common property , Sustainable use. , برداشت آزاد , کنترل بهینه آب زیرزمینی , تشکل بهره برداران , مدیریت منابع آب زیرزمینی , مشارکت بهره برداران , منابع مشترک , بهره برداری پایدار