اثر فواصل ردیف کاشت بر رقابت علف هرز گاوپنبه با پنبه

این آزمایش به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد پنبه در رقابت با تراکم‬های مختلف گاوپنبه انجام گرفت. آزمایش به صورت کرت های خرد شده، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، با سه فاصله ردیف کاشت پنبه (۲۰، ۴۰ و ۸۰ سانتی‬متر) (کرت اصلی) و تراکم‬های صفر (شاهد)، یک، سه، پنج و دوازده بوته گاوپنبه در متر مربع (کرت فرعی) و در سه تکرار در سال زراعی ۱۳۹۰ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. نتایج نشان داد، کلیه خصوصیات رویشی و اجزای عملکرد پنبه در بوته با کاهش فاصله ‬ردیف کاشت گیاه زراعی و افزایش تراکم بوته گاوپنبه در واحد سطح، کاهش یافت. در مقابل، با کاهش فاصله ردیف کاشت پنبه تعداد قوزه در واحد سطح افزایش پیدا کرد. جهت کمی‬سازی واکنش عملکرد وش در مقابل تراکم علف هرز گاوپنبه از مدل هذلولی راست‬گوشه سه پارامتره استفاده شد. بر اساس نتایج معادله، بیشترین عملکرد وش پنبه به میزان ۷۳/۴۹۸۶ کیلوگرم در هکتار، در فاصله ردیف ۴۰ سانتی متری و در شرایط بدون علف هرز حاصل شد. با ورود اولین علف هرز به جامعه گیاه زراعی عملکرد کاهش یافت و میزان افت عملکرد در فواصل ردیف ۲۰، ۴۰ و ۸۰ سانتی‬متری نسبت به شرایط بدون علف هرز به ترتیب، معادل ۵۹/۱۵، ۱۹/۳۴ و ۱۲/۶۶ درصد بود. به طور کلی، کاهش فاصله ردیف کاشت پنبه سبب افزایش توان رقابتی گیاه زراعی در رقابت بر سر منابع مشترک با علف هرز شده و عملکرد پایدارتری در رقابت با تراکمهای مختلف گاوپنبه به دنبال داشت.

Keywords:

Plant density , Rectangular hyperbola model , Ultra narrow row , Yield component , Yield loss. , اجزای عملکرد , افت عملکرد , تراکم بوته , فاصله ردیف خیلی کم , معادله هذلولی راست گوشه