بررسی اثربخشی آموزش مهارت های شناختی- عاطفی بر کاهش گرایش به رفتارهای خشونت آمیز دانش آموزان پسر مقطع متوسطه

این پژوهش باهدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت های شناختی- عاطفی در کاهش گرایش به رفتارهای خشونت آمیز دانش آموزان مقطع متوسطه صورت گرفته است. طرح این پژوهش از نوع آزمایشی به شیوه پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانش آموزان پسر دوره متوسطه استان های تهران و همدان که در سال تحصیلی ۹۲- ۱۳۹۱ مشغول به تحصیل بودند. برای انتخاب نمونه در مرحله اول از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و در مرحله دوم، از روش جایگزینی تصادفی سود برده شد. همچنین به منظور افزایش ضریب اطمینان ازنظر کنترل افت آزمودنی ها، برای هر گروه ۲۰ در نظر گرفته شد و به شیوه جایگزینی تصادفی افراد در چهار گروه ۲۰ نفری قرار گرفتند. ابتدا پرسش نامه خشونت بین فردی (CTS) بر روی دانش آموزان مدارس انتخاب شده در استان های تهران و همدان اجرا شد. سپس، تعداد ۸۰ نفر (هر استان ۴۰ نفر) از آن ها که بالاتر از خط برش قرار داشتند انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش گروه آزمایش ۱ و ۲) و گواه (گروه ۱ و ۲) قرار داده شدند. برنامه آموزش مهارت های شناختی - عاطفی در قالب یک دوره ۱۰ جلسه ای (جلسات گروهی ۹۰ دقیقه ای) اجرا شد. ابزارهای مورداستفاده در این پژوهش شامل مقیاس های خشونت بین فردی (۱۹۷۹ Straus,)، هوش بهر هیجانی (Bar-On, ۱۹۹۷)، مقیاس کنترل عواطف (Williams, Chambless, Ahrens, ۱۹۹۷) و نسخه دوم مقیاس شیوه مقابله با تعارض «رحیم» (Rahim,۱۹۹۷) بودند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مهارت های شناختی – عاطفی به دانش آموزان مقطع متوسطه باعث افزایش مهارت های خودآگاهی، کنترل خشم و حل مسئله می شود. همچنین نتایج بیانگر آن است که آموزش مهارت های شناختی – عاطفی بر کاهش گرایش به رفتارهای خشونت آمیز (کلامی و عملی) دارای تاثیر مثبت و معنادار است.

Keywords:

پرخاشگری و خشونت , نوجوانی , مهارت های شناختی/ عاطفی , دانش آموزان پسر