تعیین الگوی پیچان رودی رودخانه قره سو با استفاده از شاخص های ضریب خمیدگی و زاویه مرکزی (محدوده روستای انزاب تا پل سامیان)

مطالعه رفتار و الگوی پیچان رودی رودخانه ها به منظور جلوگیری از خطرات احتمالی از جمله سیلاب، ناپایداری بستر و حرکات پیچان رودی امری ضروری است. در این پژوهش رودخانه قره سو واقع در استان اردبیل، بازه مکانی روستای انزاب تا پل سامیان، به طول ۷۰/۱۶ کیلومتر، مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور تعیین الگوی این رودخانه از ضریب خمیدگی (به روش لئوپولد) و نیز زاویه مرکزی (به روش کورنایس)، استفاده شد. باید اشاره شود که تحقیق در این خصوص در منطقه مورد مطالعه انجام نشده است. علاوه بر این رودخانه قره سو، در استان اردبیل به شدت تحت تاثیر فعالیت های انسانی است، لذا مطالعه تغییرات این شاخص ها در بازه های مختلف مکانی می تواند مفید باشد. نتایج تحقیق نشان داد که میانگین ضریب خمیدگی در محدوده مورد مطالعه برابر ۴۷/۱ می باشد، که بیانگر بالا بودن نسبت پیچ وخم رودخانه است. اما با توجه به ضرایب به دست آمده با روش های مورد استفاده نشان می دهد که ۱۱/۷۱ درصد مئاندرها با ضریب خمیدگی ۵/۱-۱، به طبقه مئاندری کم تعلق دارند. در حالی که ۷۸/۱۷ درصد از مئاندرها، ضریب خمیدگی ۲-۵/۱ و ۱۱/۱۱ درصد از مئاندرها ضریب خمیدگی بزرگ تر از ۲ را نشان می دهد. این بدین معناست که در منطقه مورد مطالعه حداقل ۵ مئاندر از ۲۴ مئاندر وجود دارد که مستعد تبدیل شدن به دریاچه نعل اسبی را دارند. لذا ضرورت تثبیت کناره ها و بستر رودخانه مذکور از طریق روش های مدیریتی و مهندسی سازه ایجاب می نماید

Keywords:

Meander pattern , Sinuosity factor , Gharehsou river , Central angle , الگوی پیچان رود , ضریب خمیدگی , رودخانه قره سو , زاویه مرکزی