اثرات ریزوسفر گیاهان ذرت، آفتابگردان و یونجه بر ترکیب کانی های رس در خاک های مناطق مختلف ارومیه

در این تحقیق تغییرات کانیشناسی رس در ریزوسفر ریشه گیاهان ذرت، آفتابگردان و یونجه در مقایسه با خاک شاهد(افق سطحی خاک کشت نشده مجاور) در ۲ منطقه مختلف دشت ارومیه شامل روستاهای امامزاده غریب حسن، گوی تپه،چیچکلوی حاجی آقا و باشلان بوشلو بررسی شد. نتایج نشان داد که فراوانی نسبی کانی های رسی در هر ۴ منطقه تقریبامشابه بود. بررسی تغییرات دیفراکتوگرام های اشعه X نشان داد که در هر ۴ منطقه مورد مطالعه، در ریزوسفر گیاهان ذرت، آفتابگردان و یونجه، از مقدار ایلایت کاسته شده (به ترتیب ۷، ۷ و ۱۰ درصد) و به مقدار کانی ورمی کولایت افزودهشده است. همچنین در پروفیل های ۳ و ۴ (چیچکلو و باشلان بوشلو) مقدار کانی اسمکتایت نیز در محیط ریزوسفر اینگیاهان افزایش یافته است (به ترتیب ۷ و ۱۰ درصد). این یافته ها نشان می دهد که در خاک های ریزوسفری این گیاهان،بخشی از ایلایت هوازده شده و به ورمی کولایت و اسمکتایت تبدیل شده است. در مقایسه ریزوسفر گیاهان ذکر شدهمشخص شد که میزان تغییرات کانی های رسی در ریزوسفر یونجه بیشتر از آفتابگردان و آفتابگردان بیشتر از ذرت بود. باتوجه به چند ساله بودن گیاه یونجه، احتمالا فعالیت های بیولوژیکی شدیدتر و طولانی تر در محیط ریزوسفر یونجه نسبتبه آفتابگردان و ذرت میباشد. علاوه بر این، فعالیت های ریزوسفری برداشت آب توسط گیاه را تسهیل می کنند که سببجذب مواد غذایی همراه آب شده و شیب غلظت عناصر از توده خاک به ریزوسفر را سبب می شود که در ادامه سببخروج پتاسیم از فضای بین لایه ای ایلایت و تبدیل آن به ورمیکولایت و اسمکتایت شده است.

اثرات ریزوسفر گیاهان ذرت، آفتابگردان و یونجه بر ترکیب کانی های رس در خاک های مناطق مختلف ارومیه Keywords:

ریزوسفر , اشعه X , کانی , ایلایت , فعالیت بیولوژیکی