تاملی بر جنگ روانی و شیوه های آن در شاهنامه فردوسی

متداول ترین کردار در آثار حماسی، نمود جنگ در شیوه های گوناگون آن است. یکی از شگردها و جلوه های جنگ در شاهنامه، جنگ درونی یا جنگ روانی است که فردوسی با علم به موضوع روان شناسی نظامی و نقش موثر آن در رزم؛ در تصویر آن نیز با استادی تمام، مهارتی به سزا از خود نشان داده است. مقاله حاضر، به شیوهای کنابخانه ای، به بررسی و واکاوی جنگ روانی در شاهنامه فردوسی پرداخته است. هدف از پژوهش، معرفی جنگ درونی و روانی در شاهنامه فردوسی و تبیین اهمیت این نوع جنگ در مقایسه با جنگ عملی و بیرونی در شاهنامه است. هنر فردوسی در بیان شیوه های جنگ روانی، خواننده حماسه ملی ایران را به شناخت اهمیت و تاثیر این شیوه جدال درونی در آثار حماسی رهنمون می سازد. پر بسامدترین شیوه جنگ روانی شاهنامه؛ دروغ و فریب است و پس از آن، برانگیختن و دلیر گردانیدن به شکلهای تشویق، تحریک، ترغیب وتحریض پرکاربردترین شیوه های جنگ روانی در شاهنامه به شمار می آید. همچنین بیشتر کارکردهای جنگ روانی در شاهنامه از نوع گفتاری )در مقایسه با شیوه عملی( است.

Keywords:

ادبیات حماسی , شاهنامه فردوسی , جنگ , جنگ روانی