مطالعه تجمع فلزات سنگین در محصولات مختلف تحت تاثیر آبیاری با فاضلاب تصفیه شده شهری کرمانشاه

در این تحقیق به بررسی تجمع فلزات سنگین شامل مس، آهن، روی، کادمیم و منگنز در اندام های مختلف (ریشه، اندام هوایی، میوه یا دانه) ذرت، جو، بامیه و جعفری در شرایط واقعی تحت آبیاری با دو تیمار فاضلاب تصفیه شده شهری خروجی تصفیه خانه کرمانشاه (TWW) و آب چاه موجود در اراضی همان منطقه (WEW) در سه تکرار و قالب طرح کاملا تصادفی کرت های خردشده برای هر محصول (در سال زراعی ۱۳۹۳) پرداخته شده است. نتایج تحلیل های آماری نشان داد که اثر آبیاری با پساب بر تجمع فلزات سنگین در تمامی محصولات در سطح ۵ درصد معنادار بود. همچنین، تجمع آهن، روی و کادمیم در اندام های محصولات مورد بررسی تحت تیمار پساب بیش از تیمارهای آب چاه و از نظر آماری نیز معنا دار بود و در بیشتر موارد بالاتر از حدود استانداردها نیز قرارداشت، ولی از نظر تجمع مس و منگنز، علی رغم مشاهده اختلاف معنا دار آماری و مقداری بین تیمارهای مختلف، میزان تجمع این دو فلز در اندام های مختلف محصولات در اکثر موارد پایین تر از حدود مجاز قرارداشت. دامنه تغییرات فلزات سنگین در محصولات مختلف تحت تیمارهای آبیاری با پساب، ۷/۳۷-۱/۱۴، ۱۱۶۵-۱/۷۱، ۶/۹۸-۳/۲۴، ۳۰/۲-۱۰/۰ و ۲۶۹-۸/۱۵ میلی گرم در کیلوگرم به ترتیب برای مس، آهن، روی، کادمیم و منگنز اندازه گیری شد. علاوه بر این، تجمع فلزات مختلف در ریشه بیش از اندام های دیگر به دست آمد.

Keywords:

بامیه , پساب شهری تصفیه شده , جعفری , جو , ذرت , فلزات سنگین