بررسی تطبیقی کتابخانه و کتابداری در دوره سامانیان و صفویه

بررسی تطبیقی کتابخانه و کتابداری در دوره سامانیان و صفویه است. روش پژوهش: توصیفی - تحلیلی است و داده های آن با استفاده از مرور متون و منابع کتابخانه ای گردآوری و تحلیل شده است. یافته ها: کتابخانه ها از مهمترین نهادهای فرهنگی در عصر سامانی و صفویه است به شمار می آیند و به انواع کتابخانه های سلطنتی، عمومی، مدارس، و مساجد تقسیم میشدند. مجموعه آنها بیشتر از طریق وقف، استنساخ، ترجمه، تالیف، و اهدا تامین می شدند. در این نهادها که مکانی پژوهشی و آموزشی، از طریق تجمع علما و دانشمندان، به شمار می آمده است میتوان کارکردهای اصلی حرفه کتابداری را مشاهده کرد. نتیجه گیری: با توجه به شکوفایی و عظمت کتابخانه های مختلف، گسترش مداوم مجموعه ها، استفاده فراوان از منابع آنها، داشتن مراجعان دانشمند و عالم، و اداره نظامند این کتابخانه ها توس هیئتی متشکل از مدیر، خازن، و کتابدار، اغراق نیست که شرق شناسان با وجود همزمانی این دوران با قرون وسطی در مغرب زمین، آن را "رنسانس فرهنگی" ایران نامیده اند.بر اساس این پژوهش، در دوره صفویه ،کتاب ابزاری برای تزئین و آرایش حکومت و سلطنت است و این کارکرد نیز از اواخر دوره شاه تهماسب رو به انحطاط نهاده است. گرچه منصب کتابدار باشی، جایگاه رفیعی است اما کتابدار بهره ای از دانش کتابداری ندارد. با آنکه فراوانی تولید نسخه های خطی و گاه مغلوط، نشان دهنده میل شدید جامعه به کتاب است اما دولت درصدد ورود صنعت چاپ نبوده و فرایند تولید کتاب همچنان به شیوه سنتی است .شواهد حاکی از بی توجهی آشکار به سخنوران است و بستر لازم برای تولید علوم مختلف فراهم نیامده است.

Keywords:

کتابداری , سامانیان , صفویه , خازن , خوشنویسی