بازشناسی مفهوم خودبسندگی از نگاه استاد محمدکریم پیرنیا درمعماری دوره اسلامی ایران

استاد محمد کریم پیرنیا، معماری دوره اسلامی ایران را واجد پنج اصل دانسته و در اصل چهارم به "خودبسندگی" اشاره نموده است. بوم آور یا ایدری بودن از معانی این اصل بوده و طبق مفاهیم آن، بناهای ایرانی به شیوه ای ساخته شده اند که در آن ها امکان بهره گیری از مصالح بوم آور نظیرخشت، آجر، گچ، سنگ، چوب و کاربرد ملات های عایق بندی چون ساروج و کاه گل، فراهم باشد. معماران ایرانی از دیرباز کوشیده اند که در آثار خود از مواد و مصالحی استفاده نمایند که از نزدیکترین محل قابل استحصال باشد و تهیه آن ها نیازمند مراجعه به اماکن دوردست نباشد. که استاد محمد کریم پیرنیا این موضوع را بوم آور یا خودبسندگی نامیده است. در این نوشتار سعی شده ضمن بررسی کلی معماری دوره اسلامی ایران، از دیدگاه استاد پیرنیا، مفهوم و مصادیق اصل خودبسندگی در معماری این دوره مورد تحلیل قرار گیرد. در این مقاله از شیوه ی تحقیقی توصیفی تحلیلی بهره گرفته شده که با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایت های اینترنتی و نشریه های مرتبط با موضوع انجام شده است.

Keywords:

خودبسندگی , معماری بومی , مصالح بوم آورد , دوره اسلامی ایران , محمد کریم پیرنیا