مطالعه تطبیقی تحول مفهوم قدرت در سیاست منطقه ای ایران در عصر جهانی شدن با تاکید بر عراق، یمن و سوریه (۹۸-۱۳۹۲)

از آنجاییکه ویژگی های فرهنگی، رویکردهای ایدئولوژیک، جغرافیا و اعتقادات مذهبی از جمله عوامل تعیین کننده جایگاه ایران در عرصه منطقه ای هستند، ایران با توجه به روایت ملی و اسلامی بعنوان یک بازیگر انقلابی ضمن به چالش کشیدن هنجارهای منطقه ای؛ سیاستی مبتنی بر محاسبات منافع ملی را تعقیب نموده است. برخی معتقدند که یکی از عوامل تاثیرگذار بر آینده خاورمیانه نوع رفتار و روابط ایران با محیط منطقه-ای خود است. آنان با تاکید بر نقش آفرینی عمده ایران در جهان اسلام به جایگاه قدرت منطقه ای ایران تاکید می نمایند. حال با توجه به شرایط و مقتضیات جهانی شدن؛ سئوالی که در این مقاله به آن پرداخته شده، این است که تحول مفهوم قدرت ناشی از جهانی شدن چه تاثیری بر ماهیت سیاست منطقه ای جمهوری اسلامی ایران در سه کشور عراق، یمن و سوریه داشته است؟ با یک مطالعه تطبیقی در پاسخ چنین به نظر می رسد که با تحول مفهوم قدرت از قدرت سخت به قدرت نرم و سپس قدرت هوشمند در عصر جهانی شدن، ماهیت سیاست منطقه ای جمهوری اسلامی ایران نیز بر تلفیق قدرت نرم همکاری جویانه با سیاست سخت موازنه نامتقارن قدرت دچار تحول گردیده است. در همین راستا می توان تاکید کرد که شکل گیری گروه های شیعه در سراسر خاورمیانه که متاثر از اصل صدور انقلاب و مدل حکومت اسلامی است، با تاکتیک های قدرت هوشمند و دیپلماسی فرهنگی ایران پشتیبانی می شوند. هدف از نگارش این مقاله بررسی تطبیقی تحول مفهوم قدرت در سیاست منطقه ای ایران با تاکید بر کشورهای عراق، یمن و سوریه بین سال های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۸ است.

Keywords:

سیاست منطقه ای , قدرت نرم , ایران , عراق , سوریه , یمن