بررسی پتانسیل گیاه پالایی و عملکرد گیاه آفتابگردان زینتی تحت تاثیر لجن فاضلاب

بسیاری از گیاهان زینتی توانایی استخراج فلزات سمی از خاک را داشته و قادرند مقادیر بالایی از فلزات را در اندام­های خود ذخیره کنند و از آنجایی که وارد زنجیره غذایی انسان نمی­شوند، فاقد مشکلات سلامتی برای انسان می­باشند. این پژوهش با هدف تعیین عملکرد گیاه آفتابگردان زینتی و بررسی توانایی گیاه­پالایی فلزات سنگین موجود در خاک توسط آن انجام شد. این پژوهش با سه سطح لجن مربوط به تصفیه­خانه فاضلاب جنوب تهران، شامل ۰، ۱۰ و ۲۰% وزنی خاک، در سه تکرار و در قالب طرح بلوک­های کاملا تصادفی روی گیاه آفتابگردان زینتی انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد لجن فاضلاب سبب افزایش معنی­دار غلظت فلزات سنگین و عملکرد تر و خشک بخش­های مختلف گل در گیاه شد. استفاده از لجن فاضلاب به میزان ۲۰% وزنی خاک، از نظر شاخص رشد مانند وزن تر (ریشه و اندام هوایی به­ترتیب ۰۳ /۱۲ و g ۵۶/۴۸)، وزن خشک (ریشه و اندام هوایی به­ترتیب ۹۷/۱ و g ۶۹/۸)، ، قطر ساقه (cm ۷۸/۰)، ارتفاع ساقه (cm ۴/۱۹) و قطر گل (cm ۴۴/۷) و  نیز غلظت فلزات سنگین سرب (ریشه و اندام هوایی به­ترتیب  ۰۹/۹ و mg/kg  ۳۵/۴)، نیکل (ریشه و اندام هوایی به­ترتیب  ۶۵/۳ و mg/kg  ۰۴/۲) و کادمیوم (ریشه و اندام هوایی به­ترتیب  ۵۹۸/۰ و mg/kg  ۳۶۴/۰)، مناسب­تر بود. با توجه به فاکتور تجمع زیستی ریشه بالای یک و فاکتور انتقال کم­تر از یک، گیاه آفتابگردان زینتی یک گیاه مناسب برای جذب و انتقال فلزات سنگین بوده که با سازوکاری تثبیت گیاهی، از ورود فلزات سنگین به بخش­های هوایی جلوگیری می­کند.

Keywords:

آفتابگردان زینتی , فاکتور انتقال , فاکتور تجمع زیستی , فلزات سنگین , گیاه پالایی