اثر بازگشت پذیری انتخاب بر تغییر نگرش در ناهماهنگی شناختی: پارادایم انتخاب آزاد

هدف: هدف پژوهش تعیین اثر بازگشت پذیری انتخاب بر تغییر نگرش در پارادایم انتخاب آزاد نظریه ناهماهنگی شناختی فستینگر (۱۹۵۷) بود. روش: پژوهش شبه آزمایشی در قالب طرح بین آزمودنی ۴ گروهی با پیش آزمون، پس آزمون و گروه گواه و جامعه آماری ۶۵۰ دانشجوی روان شناسی دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳بود. برای حضور ۱۵ نفر در هر گروه طبق پیشنهاد دلاور (۱۳۹۶)، ۶۰ نفر از آ­ن­ها به­شکل نمونه گیری در دسترس و همتاسازی از نظر سن و جنس انتخاب و به دو گروه انتخاب آسان و دو گروه دشوار ۳۰ نفری و هریک به گروه های انتخاب بازگشت پذیر و بازگشت ناپذیر ۱۵ نفری تقسیم شدند. هشت آزمون روان شناسی که بر اساس میزان پیچیدگی انتخاب شده بودند به آزمودنی ها داده شد تا قبل و بعد از انتخاب به ارزیابی مطلوبیت آن ها بپردازند. گروه بازگشت پذیر پس از انتخاب می توانستند آن را عوض کنند. تغییر نگرش، به وسیله پرسشنامه پژوهشگر ساخته ۱۳۹۳ این پژوهشگران، در پیش آزمون و پس آزمون سنجیده شد. با حذف ۶ پرسشنامه های ناقص، داده های ۵۴ نفر با تحلیل واریانس عاملی تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد در گروه های انتخاب دشوار، نگرش گروه انتخاب بازگشت ناپذیر به گزینه انتخاب شده به طورمعناداری مثبت تر شد درحالی که در گروه انتخاب بازگشت پذیر نگرش منفی تر شد (۴۸/۲۹=F، ۰۰۱/۰=P). نتیجه گیری : این نتایج نشان می دهند فقط در انتخاب های بازگشت ناپذیر تغییر نگرش مثبت رخ می دهد. از این رو فروشندگان کالا و خدمات برای کمک به مثبت تر شدن نگرش خریداران، بهتر است فرایند تعویض کالا را بیش از حد هموار نسازند.

Keywords:

انتخاب , بازگشت پذیری , پارادایم , شناخت , ناهماهنگی , نگرش