اثربخشی فرزندپروری مثبت و ذهن آگاهی بر رابطه مادر-فرزند سالم و رابطه همشیران در خانواده های دارای کودک دچار کاستی توجه/فزون کنشی

چکیدههدف: هدف پژوهش تعیین میزان تاثیر آموزش فرزندپروری مثبت در مقایسه با ذهن آگاهی بر رابطه مادر-فرزند سالم و رابطه همشیران در خانواده های دارای فرزند دچار اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری و جامعه آماری شامل ۶۸ مادر دارای فرزند دچار اختلال کاستی توجه/فزون کنشی مراجعه کننده به مراکز مشاوره طراوت، رایان و مهرآوران در شهر اهواز از مهر ۱۳۹۳ تا تیر ۱۳۹۴ بود. ۵۱ مادر بر اساس ملاک های پژوهش انتخاب و به­شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه جایگزین شدند. گروه های آزمایش ۸ جلسه ۱۲۰ دقیقه ای، آموزش مهارت های فرزندپروری ساندرز ۱۹۹۹ و ذهن آگاهی چاسکالون ۲۰۱۱ را دریافت و هر سه گروه قبل و پایان آموزش و در مرحله پیگیری مقیاس رابطه والد-فرزند پیانتا، ۱۹۹۴ و پرسشنامه رابطه همشیران فرمن و برمستر، ۱۹۸۵ را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس چندمتغیری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد دو مداخله فرزندپروری (۸۷/۳۱=F،۰۰۸/۰=P) و ذهن آگاهی (۸۷/۱۵=F،۰۴/۰=P) بر کیفیت رابطه مادر-فرزند اثر دارند، اما تاثیر برنامه فرزندپروری مثبت بیش تر (۱۶=F، ۰۱۱/۰=P) و از نظر تاثیر بر رابطه بین همشیران نیز، تنها مداخله فرزندپروری مثبت موثر است (۰۷/۲۰=F، ۰۰۲/۰=P)؛ و این تاثیرها در مرحله پیگیری هم چنان پایدار مانده است. نتیجه گیری: از آنجا که مداخله خانواده محور فرزندپروری مثبت، سیستم خانواده و تعاملات موجود در آن را به شیوه ای مستقیم در کانون توجه قرار می دهد، می­توان آن را نسبت به مداخله فرد محور ذهن آگاهی روش موثرتری برای ارتقای ارتباط های آسیب دیده در خانواده های دارای فرزند دچار اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی به ­شمار آ­ورد.

Keywords:

تنیدگی , ذهن آگاهی , فرزندپروری , مادر , مثبت , همشیران