تحلیل عوامل موثر بر کاهش بهره وری فعالیت کشاورزی مناطق روستایی (موردمطالعه: بخش کاکاوند شهرستان دلفان)

امروزه بهره وری یک عامل مهم در شرایط اقتصادی و اجتماعی کشورهاست که می تواند سبب تلاش بیشتر و ایجاد انگیزه در جهت نوآوری و سرمایه گذاری شود. وضعیت کشاورزی کشور نشان می دهد که این فعالیت در اکثریت مناطق، فاقد بهره وری لازم است که این مشکل علاوه بر این که ریشه در وابستگی کشور به درآمدهای نفتی، بی توجهی به پیوند بخش کشاورزی با صنعت در سیاست گذاری های کلی و مسائل کلان دیگری دارد هم­چنین وابسته به شرایط و ویژگی های خاص محلی مناطق روستایی است که پژوهش حاضر نیز در این راستا، با رویکرد کیفی- هدفمند از طریق مصاحبه ۷۱ کشاورز و ۱۵ نفر از متخصصان و خبرگان محلی با منطق اشباع نظری در پی شناسایی سه دسته عوامل، مسائل و پیامدهای کاهش بهره وری کشاورزی در مناطق روستایی مورد مطالعه است. نتایج پژوهش نشان می دهد که عواملی از قبیل ساختار ارضی نامناسب، ضعف سرمایه انسانی و اجتماعی، عقب ماندگی در مکانیزاسیون، ضعف مدیریت مهار آب و کمبود زیرساخت های توزیع و انبارداری از مقوله های اصلی اثرگذار بر کاهش بهره وری فعالیت کشاورزی هستند که ریشه در مسائلی از جمله عدم وجود برنامه جامع توسعه کشاورزی، نبود توجه جدی به بحث آموزش و ترویج در کشاورزی، عدم توجه کافی به سرمایه گذاری در زیرساخت های کشاورزی، بی توجهی به الگوی توسعه مکانیزاسیون در کشاورزی، نبود برنامه اقتصادی در راستای توانمندی محیطی مناطق، فقدان سیستم های منظم و هوشمند کاشت و داشت و برداشت دارد. این شرایط بخش کشاورزی در نواحی روستایی را با پیامدهایی چون تغییر کاربری اراضی، خروج بهره برداران کشاورزی از فعالیت های تولیدی، مهاجرت جوانان روستایی، کاهش امنیت غذایی و تغییر در ساختار اشتغال به نفع اشتغال های کاذب روبرو ساخته است.

Keywords:

بهره وری , توسعه کشاورزی , گرندد تئوری