اثر پرایمینگ بذر و تنش خشکی بر میزان پرولین و قندهای محلول گیاهچه کنجد

این پژوهش به منظور ارزیابی برخی تاثیرات فیزیولوژیک ناشی از پرایمینگ بر بهبود رشد گیاهچه کنجد تحت تنش خشکی در دانشگاه جیرفت اجرا شد. در گام اول آزمایشی به منظور تعیین تیمار بهینه پرایمینگ به صورت فاکتوریل سه عاملی و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اول ژنوتیپ های کنجد شامل ژنوتیپ هلیل و J۱، عامل دوم پرایمینگ بذر با نمک کلریدکلسیم در سطوح ۰، -۲، -۴، -۶، -۸ و -۱۰ بار و بدون پرایم و عامل سوم تنش خشکی حاصل از پلی اتیلن گلیکول ۶۰۰۰ بود که در سه سطح ۰، -۲ و -۴ بار اعمال شد. مرحله دوم پژوهش به منظور بررسی برخی تغییرات فیزیولوژیک بذر به صورت آزمایشی فاکتوریل با سه فاکتور در قالب طرح کاملا تصادفی در ۳ تکرار اجرا شد. فاکتور اول ژنوتیپ های هلیل و Jl ، فاکتور دوم شامل پرایمینگ (با تیمار بهینه شده مرحله قبل)، هیدروپرایمینگ و بدون پرایمینگ، فاکتور سوم شامل تنش خشکی حاصل از پلی اتیلن گلیکول ۰) ۶۰۰۰، -۲ و -۴ بار) بود. نتایج اول نشان داد شاخصهای درصد و سرعت جوانهزنی و بنیه بذر به طور معنیداری((P<۰.۰۵ تحت تاثیر پرایمینگ، تنش خشکی، ژنوتیپ و تاثیرات متقابل آنها قرار گرفتند. بر اساس این نتایج شاخصهای نامبرده در تیمار پرایمینگ -۲ بار کلریدکلسیم بهطور معنیداری نسبت به سایر سطوح پرایمینگ افزایش یافت. نتایج حاصل از مرحله دوم آزمایش نشان داد سه عامل ژنوتیپ، پرایمینگ و تنش خشکی و اثرات متقابل آنها پرولین و قند محلول را تحت تاثیر قرار داد .(P<۰.۰۵) در شرایط تنش خشکی تاثیر اسموپرایمینگ نسبت به هیدروپرایمینگ بر افزایش پرولین و تجمع آن در گیاهچه به طور معنی داری (P<۰.۰۵) بیشتر بود، اختلاف غلظت قند محلول در تیمار اسموپرایمینگ نسبت به بذر پرایم نشده در مقایسه با تیمار هیدروپرایمینگ نسبت به بذر پرایم نشده به میزان ۲/۵ برابر بیشتر بود.

Keywords:

تنش خشکی , پرایمینگ , سازوکارهای فیزیولوژیک , کنجد((Sesamum indicum