اثربخشی آموزش کنش های اجرایی فراشناختی والد محور بر نشانگان رفتاری و کنش های شناختی کودکان با اختلال نارسایی توجه / فزون کنشی

زمینه و هدف: کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون ­کنشی مشکلات زیادی در حیطه کنش های اجرایی دارند که می­تواند پیامدهای منفی بسیاری در ابعاد مختلف در سنین بعدی برای آنها ایجاد کند. بدین ترتیب پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی برنامه آموزش کنش های اجرایی فراشناختی والد محور بر نشانگان رفتاری و کنش­ های شناختی کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون­کنشی انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات شبه­ آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش ­آموزان پایه یکم تا سوم مقطع ابتدایی (۷ تا ۱۰ ساله) شهر تهران در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ بودند که از بین آنها، نمونه ­ای به تعداد ۴۰ دانش آموز با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند به همراه مادران­شان انتخاب شدند و به صورت تصادفی و با حجم مساوی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. مادران گروه آزمایش تحت آموزش برنامه مداخله کنش های اجرایی فراشناختی طی ۱۲ جلسه­ دو ساعته­ قرار گرفتند و مادران گروه گواه (۲۰ نفر) در فهرست انتظار باقی ماندند. برای جمع­ آوری داده­ ها از چهارمین ویرایش مقیاس درجه بندی اسنپ (سوانسون، نولان و پلهام، ۱۹۸۳) و آزمون علائم حیاتی سیستم اعصاب مرکزی (گوالتری و جانسون، ۲۰۰۶) استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری انجام شد. یافته ­ها: نتایج به دست آمده حاکی از تاثیر معنادار آموزش کنش های اجرایی فراشناختی بر کاهش نشانگان رفتاری (۲۴/۷۸۲ (F=و افزایش کنش­های شناختی (حافظه فعال۳۲/۱۳۰  F=و انعطاف­پذیری شناختی۶/۰۵۳F=) کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون­کنشی بود (۰/۰۵>P). نتیجه­ گیری: در این روش درمانی با استفاده از فعالیت­ های مبتنی بر بازی که به صورت ساختاری توسط والدین اداره می شود، جنبه ­هایی از کنش­های اجرایی که در مدیریت شناخت و رفتار نقش دارند، مورد هدف قرار داده شد و در نتیجه باعث بهبود شناخت و نشانگان رفتاری در کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون­کنشی شده است.

Keywords:

Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) , executive functions , parent based game , behavioral symptoms , primary school child , اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی , کنش های اجرایی , بازی والد محور , نشانگان رفتاری , کودک دبستانی