طبقه بندی رسوبات رودخانه ای لبرود در مقطع ورودی و میزان برآورد رسوبات وارده بر سد شهید شاهچراغی دامغان

منطقه مورد مطالعه در زون البرز قرار دارد. ساختگاه سد شهید شاهچراغی دامغان بر روی رودخانه چشمه علی قرار دارد که از دو شاخه اصلی دامغانرود و لبرود تشکیل شده و در فاصله ۱۲ کیلومتری در شمال- غرب دامغان احداث گردیده است. مواد در حال حرکت بار رسوبی را تشکیل می دهند که از نقطه نظر مکانیزم انتقال، بار رسوبی به دو دسته بار معلق و بار بستر تقسیم می گردد. این تحقیق براساس مطالعات رسوب شناسی و هیدرولوژیکی بر روی حوضه آبریز لبرود در شهرستان دامغان می باشد. مطالعه ویژگی های رسوبشناسی این رودخانه و عوامل موثر در تولید بار رسوبی و مقدار رسوب حمل شده توسط آن در احداث سد بر روی این رودخانه بسیار حائز اهمیت است. هدف از انجام این تحقیق، دانه بندی رسوبات رودخانه لبرود و محاسبه پارامترهای آماری با توجه به منحنی های تجمعی آنها، طبقه بندی رخساره ها با توجه به تقسیم بندی میال و همچنین برآورد بار کل رسوب وارد شده بر سد شهید شاهچراغی
دامغان میباشد. نتایج این تحقیق با توجه به این که تعداد ۱۰ نمونه از مواد رسوبی در کف کانال اصلی برداشت گردید نشان میدهد که رسوبات این رودخانه دارای جورشدگی متوسط تا بسیار بد،کج شدگی مثبت، اندازه متوسط ذرات (میانگین ذرات) در حد شن و ماسه و از نظر کشیدگی بسیار پهن تا کشیده می باشند که بیان می کند که ذرات در اندازه های مختلف وجود دارد و سرعت جریان زیاد بوده که رسوبات دانه درشت فراوانتر هستند و ذرات دانه ریز زمانی که دبی آب کم باشد بیشتر می شوند. رخساره های رسوبی شناسایی شده در حوضه آبریز لبرود از لحاظ حجم تشکیل اکثرا از نوع رخساره های گراولی از نوع Gci ،Gmg ،Gmm و رخساره گلی از نوع Fm به صورت محدود و با گسترش اندک مشاهده گردیده است. این تحقیق همچنین نشان میدهد که رابطه بین دبی جریان ۱ و دبی رسوب معلق برای رودخانه لبرود از روش USBR و FAO به ترتیب برابر با (Qs=۱۰.۶۷Qw(۲.۲۷۵ و (Qs=۵۰.۷Qw(۲.۵۷۳ میباشد. از آنجایی که روش فائو نسبت به روش منحنی سنجه یکخطی عملکرد بهتری داشته و برآورد نسبتا نزدیکتری به مقدار واقعی به دست میدهد، به عنوان روش مناسب در برآورد بار معلق انتخاب گردید. میزان بار بستر حدود ۵۰ درصد میزان بار معلق محاسبه شده است که براساس نوع رسوبات کف شد. رسوب ویژه این حوضه نیز ۸۶۲۷۱/۲۵ تن در سال محاسبه شد. رسوب ویژه این حوضه نیز ۶۴/۱۹ تن درسال در کیلومتر مربع برآورد گردید.

Keywords:

دانه بندی رسوبات , رخساره های رسوبی , بارمعلق , رودخانه لبرود , بارکل رسوب