ارزیابی افزایش بارش حاصل از کاربرد امواج الکترومغناطیسی

بحران آب و کم شدن نزولات جوی در بسیاری از نقاط جهان دانشمندان را بر آن داشته تا تلاش کنند که به طرق مختلف با دست بردن در طبیعت از اندوخته های آب موجود در جو، بارش ایجاد کنند. یونیزاسیون جوی روش جدیدی است که درباره ایجاد و افزایش بارش توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در همین راستا برخی از کشورها ادعا می کنند که با تابش امواج الکترومغناطیسی بر یون سپهر می توانند بر پدیده هواشناختی چون بارش اثر بگذارند در حالی که هیچ دلیل علمی محکمی ارائه نکرده اند. بنابراین ارزیابی افزایش بارش حاصل از کاربرد امواج الکترومغناطیسی ضروری به نظر می رسد. تابش امواج الکترومغناطیسی بر یون سپهر، چگالی الکترونی و در نتیجه محتوای کلی الکترونی یون سپهری را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین در این پژوهش پراسنج محتوای کلی الکترونی (TEC) به عنوان واسطه ای بین تابش امواج الکترومغناطیسی بر یون سپهر و پدیده هواشناختی بارش انتخاب شد. پراسنج محتوای کلی الکترونی قائم (VTEC) با پردازش داده های خام ایستگاه های GPS شیراز و اصفهان در بازه زمانی ۱۱ دی تا ۲۱ بهمن سال ۱۳۸۹ و ایستگاه های GPS بندرعباس، شهربابک و بافت در بازه زمانی ۲۶ اسفند ۱۳۸۷ تا ۱۳ فروردین ۱۳۸۸ استخراج شد و افت و خیز بیشینه های روزانه آن با مقدار بارش ثبت شده در ایستگاه های همدیدی واقع در موقعیت ایستگاه های GPS ، مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفت. نتایج، شباهت هایی را بین روند تغییرات بارش و تغییرات بیشینه های VTEC نشان داد که می توانست این دو پراسنج را به هم مربوط سازد. پس از تغییرات شدید در بیشینه های مذکور با تاخیر مخصوصی، وقوع بیشینه های بارش مشاهده شد. بنابراین با تکیه بر موارد بررسی شده، مشاهده شد که بین تغییرات شدید در بیشینه های VTEC و وقوع بارش، یک همبستگی تاخیری وجود دارد. همچنین هم زمانی تغییرات ملایم بیشینه های VTEC یون سپهری با شرایط پایدار وردسپهری و بالعکس، نتیجه دیگر این تحلیل ها بود. بنابراین محتمل است که ایجاد تغییر، با منشاء طبیعی یا مصنوعی، در پراسنج های یون سپهری از جمله محتوای کلی الکترون یون سپهری بتواند بر پدیده های هواشناختی چون بارش تاثیرگذار باشد. همچنین با بررسی داده های حاصل از اجرای مدل جهانی یون سپهری IRI۲۰۱۲ ، به نظر می رسد بهترین نوع داده برای مطالعه همبستگی وردسپهر-یون سپهر، داده های یون سپهری حاصل از پردازش داده های خام گیرنده های GPS هستند و داده های حاصل از اجرای مدل های جهانی یون سپهری به علت عدم توانایی نمایش جزئیات، برای این منظور مناسب نیستند. 

Keywords:

یون سپهر , VTEC , بارش , GPS , امواج الکترومغناطیسی