بررسی روابط بین عملکرد دانه و صفات وابسته به آن در ارقام کلزای بهاره با استفاده از تجزیه علیت

کارایی هر برنامه اصلاحی عمدتا به همبستگی بین عملکرد و اجزای عملکرد و اهمیت نسبی اجزای شرکت کننده در افزایش عملکرد دانه بستگی دارد. جهت تعیین موثرترین صفات در عملکرد دانه ارقام کلزا، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۱۷ ژنوتیپ در ۴ تکرار در سال زراعی ۱۳۹۵-۱۳۹۴ اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که ارقام کلزا از نظر تمامی صفات بررسی شده دارای اختلاف معنی داری بودند که می تواند بیانگر وجود تنوع ژنتیکی قابل استفاده در بین ارقام جهت داشتن یک انتخاب موثر برای بهبود عملکرد باشد. مقایسه میانگین ارقام بررسی شده نشان داد که ارقام RGS۰۰۳ و هایولا۴۰۱ بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که عملکرد دانه با وزن هزار دانه و تعداد دانه در غلاف بیشترین همبستگی مثبت را داشت و در سطح احتمال ۱ درصد معنی دار بود. رگرسیون گام به گام برای تمامی صفات نشان­دهنده اهمیت و نقش تعیین کننده صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در غلاف و تعداد روز تا رسیدگی بر عملکرد ژنوتیپ ها بود. نتایج حاصل از تجزیه مسیر نشان داد که صفات تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد دانه دارا بودند. بنابراین امکان استفاده از این صفات برای بهبود عملکرد دانه در برنامه های اصلاحی ارقام بهاره کلزا به عنوان معیار انتخاب وجود دارد.

Keywords:

Correlation , Stepwise regression , Path analysis , Grain yield , Canola , همبستگی , رگرسیون گام به گام , تجزیه علیت و کلزا