غربالگری لاین های امیدبخش برنج حاصل از تلاقی مرکب با استفاده از صفات زراعی و مورفولوژیکی

  هرمی کردن صفات با استفاده از تلاقی مرکب یکی از روش­های بهبود و اصلاح ارقام برنج می­باشد. در این تحقیق ۱۲۶ لاین F۳ ، حاصل از تلاقی­های مرکب به همراه والدین این تلاقی­ها شامل ارقام شصتک، فجر، دمسیاه و نعمت به عنوان پایه پدری و رقم قائم (والد مشترک در تمام تلاقی­ها) و ۲ رقم شاهد منطقه به نام­های ندا و سنگ طارم به صورت آزمایش آگمنت در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده ژنتیک و زیست­فناوری کشاورزی طبرستان پیاده شده و برخی از صفات مهم زراعی و مورفولوژیکی بهمراه مقبولیت فنوتیپی مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه واریانس شاهدها نشان داد که بین ارقام شاهد مورد مطالعه از نظر تمامی صفات اختلاف بسیار معنی­داری وجود دارد. تجزیه خوشه­ای ارقام شاهد بر اساس روش Ward آنها را به سه خوشه تقسیم نمود. ضریب همبستگی صفات مورد مطالعه با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که صفت عملکرد با تعداد پنجه بارور (۹۱/۰ r = ) و وزن هزار دانه (۹۶/۰ r = )، همبستگی مثبت و معنی­داری در سطح احتمال یک درصد داشت. نتایج حاصل از مقایسه عملکرد ژنوتیپ­های مورد مطالعه و ارقام شاهد نشان داد که که ۲۸ لاین دارای عملکرد بالاتر معنی­داری نسبت به رقم شاهد قائم بودند که در این بین، دو لاین GF//GD-۰۳-۳ و GD//GS-۰۳-۱-۲۳ دارای عملکرد بالاتری نسبت به رقم شاهد ندا بودند . نتایج نشان داد لاین­های GD//GS-۰۳-۱-۲۳ ، GD//GS-۰۳-۱-۲۵ و GF//GN-۰۳-۲-۱۸ دارای مقبولیت فنوتیپی مطلوبی بوده و تجزیه خوشه­ای ژنوتیپ­های برتر، آنها را به هفت خوشه تقسیم کرد. خوشه چهارم و پنجم با توجه به اینکه لاین­های برتری همچون لاین­های GD//GS-۰۳-۱-۲۳ ، GD//GS-۰۳-۱-۲۵ و GF//GN-۰۳-۲-۱۸ در آن جای داشتند به عنوان برترین خوشه انتخاب شدند.

Keywords:

برنج , تلاقی مرکب , لاین های امیدبخش و تجزیه خوشه ای