ررسی تاثیر غلظت های مختلف ویتامین E و سلنیوم در رقیق کننده تریس بر کیفیت اسپرم قوچ عربی

      این پژوهش با هدف بررسی تاثیر سطوح مختلف ویتامین E و سلنیوم در رقیق کننده تریس بر خصوصیات اسپرم قوچ نژاد عربی نوشته شده است. اسپرم­گیری از هشت راس قوچ عربی صورت گرفت و منی آن­ها با هم مخلوط شدند. منی مخلوط به ۹ قسمت تقسیم و پس از رقیق­سازی از راه تریس، سطوح متفاوت سلنیوم و ویتامین E را دریافت نمودند. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریال ۴×۳×۳ انجام شد. تیمارها شامل سطوح ویتامین E (صفر، ۳۰ و ۶۰ میکروگرم در میلی­لیتر)، سلنیوم (صفر، ۲ و ۴ میکرو گرم در میلی­لیتر) و زمان های نگهداری منی (صفر، ۲، ۴ و ۸ ساعت) به صورت مایع تحت دمای یخچال دیده شد. اثر ویتامین E، سلنیوم و زمان بر کیفیت اسپرم معنی دار بود (۰۵/۰P<). بررسی اثرات متقابل نشان داد که بیشترین تحرک پیش­رونده اسپرم مربوط به زمان صفر شاهد و نیز سطح ۲ سلنیوم بدون ویتامین E بوده و کم­ترین تحرک اسپرم نیز در تیمار ۲ سلنیوم به اضافه ۶۰ ویتامین E در زمان ۸ مشاهده شد. در زمان ۸، تیمار۶۰ ویتامین E بدون سلنیوم میزان تحرک اسپرم بیشتری در مقایسه با شاهد بدون این ترکیبات در این زمان داشت (۰۵/۰P<). بیش­ترین درصد اسپرم­های زنده متعلق به تیمارهای سطوح ۲ و ۴ سلنیوم بدون ویتامین E در زمان صفر بود. کم­ترین درصد اسپرم­های زنده نیز در تیمار ۴ سلنیوم و ۶۰ ویتامین E در زمان ۸ مشاهده شد (۰۵/۰P<). کمترین درصد ناهنجاری­های اسپرم در تیمار ۶۰ ویتامین E بدون سلنیوم در زمان صفر به دست آمد. بیش­ترین درصد ناهنجاری­های اسپرم در زمان ۸ و در تیمارهای شاهد و نیز سطح ۲ سلنیوم به اضافه ۶۰ ویتامین E به نظر رسید (۰۵/۰P<). بنابراین، برای نگهداری منی قوچ عربی در شرایط مایع، استفاده از ویتامین E و سلنیوم به تنهایی و نه به صورت ترکیب با هم در رقیق­کننده تریس توصیه می شود.

Keywords:

Arabic ram , Liquid storage , Selenium , Semen characteristics , Vitamin E , خصوصیات اسپرم , سلنیوم , قوچ عربی , نگهداری مایع , ویتامین E