اثر تیمارهای خراش دهی سرما و پس رسی در شکستن خواب بذر هشت اکوتیپ از چهار گونه مرزه (Satureja) به روش استاندارد جوانه زنی

به منظور مطالعه شکستن خواب و تشدید جوانه زنی، بذر اکوتیپ ها ی ۳ گونه مرزه (Satureja sahendica Bornm.، S. bachtiarica Bunge و S. khuzistanica Jamzad) از عرصه های منابع طبیعی و بذر S. hortensis L. از یکی از مزارع تحت کشت در خوزستان جمع آوری شدند و در آزمایشگاه تکنولوژی بذر موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با فاکتورهای ۸ اکوتیپ و ۵ تیمار مورد ارزیابی قرار گرفتند. تیمارهای مورد مطالعه شامل سرما دهی، پس رسی، خراش دهی شیمیایی (با استفاده از الکل ۷۰%)، خراش دهی مکانیکی (کاغذ سمباده) و شاهد بودند. پس از اعمال تیمارهای خواب شکنی بذر اکوتیپ ها در سه تکرار کشت شدند. جوانه زنی در شرایط استاندارد ژرمیناتور با دمای °C۲ ± ۲۰ و ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی انجام شد. خصوصیات جوانه زنی شامل درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، شاخص بنیه، وزن تر و خشک اندازه گیری شد. در بین گونه ها از لحاظ کلیه صفات تفاوت معنی داری وجود داشت. شاخص بنیه بذر در گونه S. khuzistanica از سایر گونه ها بیشتر بود. اکوتیپ های مرزه خوزستان (S. khuzistanica) نسبت به سایر اکوتیپ ها از خصوصیات جوانه زنی و بنیه ای بذر و اندازه گیاهچه بزرگتری برخوردار بودند. در اکوتیپ های با منشا سردسیری تیمار سرما موجب افزایش درصدجوانه زنی، سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه بذر گردید.

Keywords:

مرزه (Satureja) , خواب بذر , سرما , پس رسی , خراش دهی فیزیکی و شیمیایی , جوانه زنی , شاخص بنیه بذر