بررسی ویژگی های جوانه زنی دو رقم اصلاح شده گیاه دارویی گل گندم (Centaurea cyanus L.) و توده بومی ایران در شرایط تنش شوری

به منظور بررسی واکنش جوانه زنی بذرهای دو رقم اصلاح شده گیاه دارویی گل گندم (Centaurea cyanus L.) و توده بومی ایران به تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۸۸ در محل آزمایشگاه های تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. عامل اول شامل یک توده ی ایرانی و دو رقم اصلاح شده گل گندم به نام های Ball blue و Ball junge بود و عامل دوم شامل ۷ سطح شوری (۰، ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰، ۲۰۰، ۲۵۰، ۳۰۰ میلی مولار) حاصل از نمک کلرید سدیم خالص که شوری صفر (آب مقطر) به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. مولفه های جوانه زنی شامل درصد و سرعت جوانه زنی، شاخص بنیه، طول ریشه چه و طول ساقه چه اندازه گیری شد. نتایج آنالیز واریانس نشان دهنده اثر معنی دار سطوح مختلف شوری بر تمام صفات مورد اندازه گیری بود ولی اثر نوع رقم تنها در مورد درصد و سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه معنی دار گردید. همچنین اثر متقابل شوری و رقم بر تمام صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش شوری هر یک از صفات اندازه گیری شده کاهش معنی داری یافتند. بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی (به ترتیب ۰۴/۵۱% و ۸۲/۱۱ بذر در روز) مربوط به رقم Ball blue در تیمار شاهد و کمترین میزان (به ترتیب ۳۲/۹% و ۵/۰ بذر در روز) مربوط به توده بومی ایران و رقم Ball junge در تیمار ۳۰۰ میلی مولار بود. طول ساقه چه نیز نسبت به طول ریشه چه کاهش بیشتری در مقابل شوری نشان داد. ارقام اصلاح شده گل گندم و توده بومی ایران به دلیل تفاوت های ژنتیکی نسبت به تنش شوری واکنش متفاوتی نشان دادند. به طور کلی به نظر می رسد رقم Ball blue در بین ارقام مورد مطالعه دارای بیشترین تحمل به شوری در مرحله جوانه زنی باشد.

Keywords:

گیاه دارویی , تنش شوری , گل گندم (Centaurea cyanus L.) , جوانه زنی