مقایسه کمی و کیفی اسانس گیاه دارویی Artemisia persica Boiss. در مزرعه و رویشگاه

درمنه ایرانی (Artemisia persica Boiss) با نام محلی جوشن از زمانهای قدیم به صورت سنتی در درمان ناراحتیهایی چون تب، مالاریا، خونریزی، هپاتیت، انگلهای روده ای، دردهای عصبی، التیام زخمها و اسپاسم مصرف می شود. به منظور بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس گونه Artemisia persica در مزرعه و رویشگاه، این گونه در دو منطقه بروجرد و نورآباد کاشته شد. طرح کاشت به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای تصادفی با ۴ تکرار و به روش تقسیم بوته صورت گرفت. در سال دوم و در فصل گلدهی سرشاخه های گلدار از مزارع بروجرد و نورآباد و همزمان از ارتفاعات ۲۹۰۰ متر رشته کوه گرین جمع آوری شدند. اسانس نمونه ها به روش تقطیر با آب استخراج شد و بازده اسانس در مزارع نورآباد، بروجرد و رویشگاه به ترتیب ۵/۰%، ۷/۰% و (v/w)۹/۰% بود. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس گیاهان مربوط به رویشگاه گرین و دو منطقه کشت به وسیله دستگاههای GC و GC/MS صورت پذیرفت. لاسینیاتا فورانون E (۱/۱۷%)، ارتودوگلاسیا اکسید C (۲/۱۳%)، ترانس-پینوکاروئول (۲/۱۰%)، پینوکارون (۵/۸%)، آلفا-پینن (۸/۵%)، ۱و۸-سینئول (۶/۵%) عمده ترین ترکیبهای موجود در Artemisia persicaدر رویشگاه بودند. ماده لاسینیاتا فورانون E در اسانسهای مزارع بروجرد (۵/۱۴%) و نورآباد (۱۷%) نیز بیشترین میزان را نسبت به سایر ترکیبها داشت. میزان لاسینیاتا فورانون E در مزارع بروجرد و نورآباد دارای تفاوت معنی داری با یکدیگر بودند (۰۵/۰=P). نتایج حاصل از آنالیز داده ها به کمک نرم افزار MSTATC نشان داد که اثر مکان بر میزان اسانس این گونه در ۰۵/۰=P معنی دار بود.

Keywords:

Artemisia persica Boiss , اسانس , لاسینیاتا فورانون E , رویشگاه , مزرعه