اثر جیبرلیک اسید و سرمادهی بر جوانه زنی بذر آنغوزه (Ferula assa-foetida L.)

آنغوزه (Ferula assa-foetida) گیاهی دارویی، بومی ایران و متعلق به تیره چتریان (Apiaceae) است. بذرهای گیاه آنغوزه دارای دوره خواب طولانی هستند، بنابراین کوتاه کردن دوره خواب و افزایش میزان جوانه زنی بذرها توسط روشهای آزمایشگاهی می تواند در احیاء این گیاه موثر باشد. اثر جیبرلیک اسید (GA۳) به صورت پیش تیمار (با غلظتهای زیاد در کوتاه مدت و در دمای (C˚۲±۲۳) و تیمار (با غلظتهای کم در بلند مدت و در دماهای C˚۴ و C˚۲± ۲۳) بر روی جوانه زنی بذر دو جمعیت شیرکوه و طبس در محیط کشت پایه MS بررسی شد. تغییر چندانی در سرعت و درصد جوانه زنی بذرهای تیمار شده و پیش تیمار شده با GA۳ هر دو جمعیت در دمای C˚۲±۲۳ مشاهده نشد. کاربرد تیمار سرمادهی (C˚۴) برای بذرهای هر دو جمعیت سبب افزایش درصد جوانه زنی در آنها شد. پس از ۱۲ هفته حداکثر میزان درصد جوانه زنی در جمعیتهای شیرکوه و طبس به ترتیب ۸۴ و۵۶ درصد بود. همچنین تاثیر عامل دما بر روی جوانه زنی بذرها به تنهایی در دو سطح دمای C˚۴ و C˚۲±۲۳ روی کاغذ صافی مرطوب آزمون گردید. بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی بذرها (جمعیت شیرکوه ۹۰% و جمعیت طبس ۶۷%) در نتیجه سرمادهی روی کاغذ صافی مرطوب به مدت ۸ تا ۹ هفته حاصل گردید. افزایش غلظت GA۳ درون زا در نتیجه تیمار سرمادهی عامل موثر بر افزایش درصد جوانه زنی بذرها می باشد.

Keywords:

آنغوزه , خواب بذر , جوانه زنی بذر , جیبرلیک اسید , سرمادهی