اصول و مبانی کاربرد شاخص راندمان آبیاری در مدیریت آب برای کشاورزی
Publish place: Journal of Water Management in Agriculture، Vol: 4، Issue: 1
Publish Year: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 175
This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
این Paper در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_WMAJ-4-1_006
تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1400
Abstract:
راندمان آبیاری یکی از شاخصهای استفاده بهینه از آب میباشد که همچنان و بدون توجه به مفهوم، کاربری و حوزه کارکرد آن، وارد بحث ها و سیاستهای کلان آب کشور شده و به واسطه آن سرمایه گذاری زیادی بر روی آن از جنبه های اندازه گیری این شاخص در سطح کشور و توسعه سامانه های آبیاری تحت فشار با فرض افزایش راندمان، در حال انجام است. راندمان آبیاری شاخصی محلی و موضعی است. راندمان بیان کننده راندمان کاربرد آب در منطقه ریشه مزرعهای معین بوده و به تلفات آب که میتواند به صورت رواناب وارد مزرعه کشاورز دیگری شده و در پائین دست مورداستفاده قرارگرفته و یا به صورت نفوذ عمقی در تغذیه سفره آب زیرزمینی مشارکت داشته باشد، توجهی ندارد. راندمان آبیاری شاخص خوبی برای مقایسه فنی سامانه های مختلف آبیاری در مزرعه است ولی این شاخص منعکسکننده بهره وری نیست، چون مسائل مربوط به تولید را در برنمی گیرد؛ زیرا در تولید و عملکرد محصول، عوامل زراعی، اقلیم، خاک و سایر مدیریتهای زراعی دخیل هستند که در این شرایط این شاخص دیگر کاربردی ندارد. امروز با توجه به بحران کمبود شدید منابع آب، مسائل مدیریت آب را نمیتوان صرفا در مقیاس مزرعه حل نمود و بلکه اهمیت جامعنگری و دیدن آب در یک مقیاس بزرگ تر (حوضه آبریز و کشور) بیشتر ضروری می نماید؛ یعنی باید از آن مقیاس محلی (Local) مزرعه حرکت کرده و به مقیاس بالاتر برویم. عدم توجه به این نکته در استفاده از شاخص راندمان آبیاری، مشکلات، ابهامات و حتی نتایج نامناسبی برای حل بحران آب کشور ایجاد نموده است. امروزه نگرش کلاسیک به راندمان آبیاری قادر به حل مسائل کلان مدیریت آب در جهان نمی باشد. راندمان علیرغم آنکه هنوز در سطح مزرعه و برای نشان دادن عملکرد کشاورزان از نظر آبیاری، هنوز جایگاه خود را دارد، ولی در حل مسائل آب در حوضه آبریز و مسائل کلان آب کشور بحث حسابداری آب (Water Accounting) بیشتر مطرح است و لذا نگاه نئوکلاسیک باید بر مبحث راندمان آبیاری داشت. در مقیاس حوضه آبریز آب قابل برگشت زیادی وجود دارد که از همین تلفات آب در مقیاس مزرعه ناشی شده است. امروزه در خصوص نگرش جدید به بحث مدیریت آب، اصطلاحات و مفاهیم جدیدی به این عرصه واردشده اند؛ یعنی پس از تعریف ICID از راندمان آبیاری، اصطلاحات و مفاهیم جدیدی وارد این حوزه شدند: ازجمله مصرف موثر (Beneficial use) و مصرف غیر موثر (Non Beneficial use) آب و جریانهای قابل برگشت (Recoverable) و غیرقابل برگشت (Non Recoverable). درمجموع وقتی که سرمایهگذاریهایی برای افزایش راندمان آبیاری حتی با همین نگرش کلاسیک و برای صرفه جویی آب مزرعه پیشنهاد میگردد، ضروری است که سرمایه گذاری برای کاهش «تلفات واقعی آب» باشد تا «تلفات ظاهری». این سرمایه گذاری هوشمند و موثر خواهد بود.
Authors
نادر حیدری
عضو هیات علمی (دانشیار) موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی؛ سازمان تحقیقات، آموزش، و ترویج کشاورزی؛ وزارت جهاد کشاورزی، البرز، ایران.
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :