بررسی خصوصیات کیفی سه ژنوتیپ گندم دوروم تحت تراکم های مختلف کاشت در اصفهان

جهت بررسی خصوصیات کیفی سه ژنوتیپ گندم دوروم (Osta/Gata ،Dipper-۶ وPI۴۰۱۰۰) تحت تراکم های مختلف کاشت، آزمایشی با استفاده از طرح کرت های خرد شده، در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. ژنوتیپ های گندم دوروم، عامل اصلی و تراکم­های کاشت (۲۰۰، ۲۷۵، ۳۵۰، ۴۲۵ و ۵۰۰ بذر در متر مربع) به عنوان عامل فرعی آزمایش در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپ های مختلف در رابطه با عملکرد دانه و خصوصیات کیفی (به جز حجم رسوب SDS) تفاوت معنی داری وجود داشت. ژنوتیپ های Osta/Gata و PI۴۰۱۰۰ به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه (۴۴۲۲ در مقابل ۲۶۵۷ کیلوگرم در هکتار)، عملکرد پروتئین دانه (۲۷۹ در مقابل ۱۵۴ کیلوگرم در هکتار) و وزن هکتولیتر (۸۴ در مقابل ۸۰ کیلوگرم) را دارا بودند. در رابطه با محتوای پروتئین دانه، گلوتن مرطوب و خشک، ژنوتیپ PI۴۰۱۰۰ بیشترین مقادیر (به ترتیب ۱۷.۱%، ۴۵.۳ گرم و ۱۷.۴ گرم) و ژنوتیپ های Osta/Gata و Dipper-۶ از مقادیرکمتری برخوردار بودند. همچنین بین عملکرد دانه، عملکرد پروتئین دانه و وزن هکتولیتر همبستگی مثبت بالایی وجود داشت، در حالی که هر کدام از این صفات با محتوای پروتئین دانه و وزن خشک گلوتن همبستگی منفی و معنی داری را نشان دادند. نتایج این آزمایش نشان داد که با افزایش تراکم کاشت، عملکرد دانه (۱۸ درصد)، وزن هکتولیتر (۲ درصد) و عملکرد پروتئین (۲۸ درصد) افزایش و از مقدار پروتئین دانه (۸ درصد) و وزن مرطوب (۲۱درصد) و خشک (۲۰درصد) گلوتن کاسته شد که با توجه به همبستگی های بین این صفات، نتایج حاصل منطقی به نظر می رسند. با توجه به تفاوت­های مشاهده شده بین خصوصیات کمی و کیفی ژنوتیپ ها و تراکم های مورد استفاده در این آزمایش، انجام آزمایش­های بیشتر برای حصول اطمینان از تفاوت این ژنوتیپ ها و پاسخ آنها به تراکم کاشت پیشنهاد می شود.

Keywords:

پروتئین دانه , تراکم کاشت , عملکرد دانه , گلوتن مرطوب و خشک , گندم دوروم