بررسی تاثیرکم آبیاری بر عملکرد، خصوصیات کیفی و شاخص بهرهوری مصرف آب ۳ رقم سویا در دشت مغان

کم­­آبی اصلی­ترین عامل محدود کننده رشد گیاهان است، به طوری که حصول عملکرد مطلوب در شرایط کم آبیاری مستلزم انتخاب رقم مناسب با توجه به شرایط هر منطقه می باشد. براین­اساس آزمایشی به­صورت کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار در دشت­مغان در سال­های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ بر روی گیاه سویا اجرا شد. تیمارها شامل ۴ سطح آبیاری IR۱ (شاهد)، IR۲ (۸۰ درصد نیاز­آبی)، IR۳ (۷۰ درصد نیاز­آبی) و IR۴ (۵۰ درصد نیاز­آبی) به­عنوان عامل اصلی و ارقام زودرس سویا (Cul۱:­ ویلیامز، Cul۲:­M۹و Cul۳:­­زان) به­عنوان عامل فرعی بودند. نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده ها نشان دادند که کم آبیاری در تمامی سطوح موجب کاهش عملکرد و اجزای آن، درصد روغن­دانه و بهره­وری آب مصرفی در تمامی ارقام شد. به طوری که بالاترین میزان آن ها (عملکرد ۴۰۰۰ کیلوگرم در هکتار، تعداد غلاف در هر بوته ۳۳/۱۲۷، تعداد دانه در هر بوته ۲۴۰، وزن هزاردانه ۳۴۰ گرم، بیوماس ۸۹۰۰ کیلوگرم در هکتار، درصد پروتئین­دانه ۳/۲۵، بهره­وری مصرف آب بر اساس عملکرد دانه ۹۵/۰ کیلوگرم­ بر متر مکعب و بهره­وری مصرف آب بر اساس روغن­دانه ۲۳/۰ کیلوگرم­ بر­ متر ­مکعب) در تیمار IR۱ مربوط به رقم ویلیامز و پایین ترین مقادیر آن ها در تیمارهای IR۳ و IR۴ مربوط به رقم زان بود. همچنین پایین ترین درصد پروتئین­دانه در تیمار آبیاری نرمال در رقم ویلیامز و بالاترین آن در رقم M۹ در تیمار IR۴ به دست آمد. بنابراین بر اساس نتایج تحقیق، در دشت­مغان رقم ویلیامز برترین رقم ­(از نظر تمامی صفات مورد بررسی به­ویژه بهره­وری آب مصرفی) در شرایط کم آبیاری و آبیاری نرمال؛ رقم زان و M۹ حساس­ترین رقم­ها به کم آبیاری بودند. 

Keywords:

بهره وری مصرف آب , دوره های رشد , سویا , کم آبیاری