امام خمینی; احیای دین و نظریه ولایت مطلقه فقیه

مقاله حاضر، احیاگرایی را به مانند برنامه ای پژوهشی در نظر می گیرد که در آن، دو گروه روشنفکران دینی و عالمان دینی در طریقی متفاوت مشغول به کارند. تاکید بر این است که در مقایسه با رویکرد عالمانی که پروژه احیاگرایی را به پیش می برند، روش امام خمینی در نوع خود بدیع و بی نظیر بوده است. بدیع بودن برنامه پژوهشی امام به این لحاظ است که وی مدعی احیای دین در کامل ترین شکل آن (بازسازی جامعه دینی) با ابزارها و امکانات و لوازم سنتی است; چرا که ایشان به آن بعد از دین یعنی فقه که در دیگر برنامه های تحقیقاتی مورد غفلت قرار می گیرد یا به آن توجه چندانی نمی شود، بسیار تاکید می کند. در هسته مرکزی برنامه تحقیقاتی امام، "فقه" قرار دارد. از این رو مدعای نوشتار حاضر این است که "نظریه ولایت مطلقه فقیه" باید براساس برنامه تحقیقاتی امام به عنوان پروژه ای احیاگرانه درک گردد و نه نظریه ای صرفا سیاسی. در واقع این نظریه، از طریق بازاندیشی در دین و افزایش توان سنت، امکان بازسازی جامعه را در عصر مدرن براساس شالوده های دینی فراهم می سازد.

Keywords:

احیاگرایی , روشنفکران دینی , جامعه دینی , ولایت فقیه , ولایت مطلقه فقیه , سنت , شریعت , انسان کامل , احکام اولیه , احکام ثانویه