جذب عناصر در کرم های خاکی تحت تاثیر کودهای شیمیایی در خاک باغ

کرم های خاکی به عنوان نشانگرهای جذب برای اثبات دسترسی زیستی کودهای شیمیایی در خاک، به کار گرفته می شوند. این تحقیق با هدف تعیین میزان جذب برخی عناصر در تعدادی از گونه های کرم های خاکی در خاک یک باغ اجرا شد. در این تحقیق میزان جذب عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، روی و آهن حاصل از کاربرد کودهای شیمیایی مختلف اوره، آمونیوم سولفات، دی آمونیوم فسفات، سولوپتاس، کود NPK، مخلوط کود NPK و کود دامی، کلات روی و کلات آهن در پنج گونه کرم خاکی، مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها در سه تکرار به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی اعمال شد و داده ها در قالب تجزیه واریانس، تحلیل آماری شد. نتایج نشان داد کرم های خاکی سطح زی (اپی جئیک)  در جذب عناصری مثل نیتروژن و فسفر فعالیت بیش تری داشته اند. در این میان، گونه E. fetida در جذب نیتروژن از اوره (۷۲%) و آمونیوم سولفات فعال تر بوده اما در جذب فسفر از کود دی آمونیوم فسفات فعال نبوده است. از طرفی، وجود مواد آلی در تیمارهای کودی، باعث جذب کم تر نیتروژن و فسفر توسط کرم ها شده است و در این شرایط، گونه های آنسیک، در فرآیند جذب، ضعیف تر عمل کرده اند. کلاته شدن نیتروژن و فسفر در مولکول های ترکیبات آلی موجب کاهش قدرت جذب آن ها شده است. هم چنین کرم گونه E. fetida نسبت به سایر گونه ها تمایل بیش تری به جذب عنصر آهن (۵۲%) و جذب عنصر روی (۵۰%) در خاک تیمار شده نسبت به خاک شاهد نشان داد. به منظور کاهش اثرات منفی کودهای شیمیایی بر موجودات زنده ی خاک، توصیه می شود در خاک های کم عمق، میزان مصرف آن ها کاهش یابد.

Keywords:

کود شیمیایی , کرم خاکی , Eisenia Fetida , جذب , نیتروژن , فسفر