بازشناسی جایگاه نور در قرآن کریم و تاثیرات آن بر شکل گیری فضاهای عبادی دوره صفویه نمونه موردی : مسجد شیخ لطف الله اصفهان

در آیه ی شریفه ی نور در قرآن مجید، خداوند به نور و مثل نور الهی به چراغدانی تشبیه شده که تمام عالم را از حقیقت آکنده می سازد. مفسران مسلمان تعابیر و تفاسیر زیادی در مورد این آیه ذکر نموده اند. همه بر این که نور همان حضور و ذات بار تعالی است، اتفاق نظر دارند. مسجد و فضای عبادی، مکانی است که انسان از جهان مادی جدا شده و به سوی عالم معنا رهسپار می گردد. هنرمند و معمار مسلمان همواره کوشیده تا فضایی را خلق کند که نور در تعریف آن، جایگاه ویژه ای داشته و آینه ی تمام نمای وجود خدا باشد. معماری مسجد، همواره به عنوان نوعی معماری به کار برده شده که در فضاهای داخلی آن، نور و منزلت آن، نشانه ای از حضور خدا بوده است. و فرم و فضای محراب، گنبد، شبستان، ایوان، دالان ها،گلدسته ها و نقوش و تزیینات آن ها، همگی ترجمان مفهوم سیر از کثرت به وحدت الله و از مصادیق آیه ی شریفه" الله نور السماوات والارض" می باشند. معماری دوره صفوی دوران اعتلای هنر و معماری قدسی منجمله مساجد است. معماری نور و رنگ از ویژگی های اصلی این دوره می باشد. که از بارزترین مصادیق این معماری می توان به مسجد شیخ لطف الله اشاره نمود. در این نوشتار سعی بر آن است تا جایگاه و حکمت آیه ی شریفه نور در قرآن کریم و نقش آن در تعریف فضاهای عبادی به ویژه در روشنایی و نورپردازی فضاهای داخلی مسجد شیخ لطف الله، مورد تحلیل قرار گیرد. روش تحقیق مقاله، توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه های علمی تخصصی معماری شهرسازی و مطالعه وبسایت های علمی پژوهشی از جمله سیلیویکا، جهاد دانشگاهی و مرکز اطلاع رسانی علوم و فن آوری بوده است.

Keywords:

نور , قرآن کریم , فضای عبادی , دوره صفویه , مسجد شیخ لطف الله