بررسی اثر کود گاوی و کمپوست زباله شهری بر تامین فسفر مورد نیاز و عملکرد گندم

کمبود فسفر در بیش از ۷۰ درصد و کمبود موادآلی در بیش از ۶۰ درصد خاکهای ایران گزارش شده است. به منظور بررسی اثر کودهای آلی بر تامین فسفر مورد نیاز و عملکرد گندم، تحقیقی به صورت آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور کود سوپر فسفات تریپل در چهار سطح ۰)، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد توصیه شده بر اساس آزمون خاک) و کاربرد کودآلی در پنج سطح ۱۰) و ۲۰ تن در هکتار کود گاوی و۱۰ و ۲۰ تن در هکتار کمپوست زباله شهری و تیمار شاهد) در قالب بلوکهای کامل تصادفی در کرتهای ثابت طی دو سال زراعی اجرا شد. عملکرد، اجزای عملکرد، غلظت فسفرگیاه، فسفر قابل استفاده و کربن آلی خاک اندازه گیری گردید. در سال اول در شرایط مصرف کمپوست زباله شهری ، مصرف کود فسفری عملکرد گندم را افزایش داد. مصرف ۱۰ تن در هکتار کمپوست و ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل عملکرد دانه را ۹۶ درصد و عملکرد کاه را ۱۰۲ درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد و مصرف ۲۰ تن کمپوست زباله و ۷۵ کیلوگرم سوپرفسفات تریپل در هکتار عملکرد دانه را ۳۳ درصد نسبت به شاهد اضافه کرد. در کرتهایی که در سال اول ۱۰ تن در هکتار کود گاوی، مصرف شده بود، مصرف کود فسفری، سبب افزایش عملکرد گندم در سال دوم شد ولی در شرایط مصرف ۲۰ تن در هکتار کود گاوی، افزایش عملکرد مشاهده نشد. در شرایطی که در سال اول کمپوست زباله شهری مصرف شده بود، مصرف کود فسفری موجب افزایش عملکرد دانه شد. در هر دو سال مصرف کود فسفری بر جذب فسفر توسط دانه و کاه اثر معنیدار نشان داد. کاربرد توام کودشیمیایی فسفری و کودآلی سبب افزایش فسفر قابل استفاده خاک نسبت به مصرف کود فسفری تنها شد. در تیمار مصرف ۲۰ تن در هکتار کود گاوی تنها، کربن آلی خاک پس از برداشت گندم سال اول ۴/۸ برابر تیمار شاهد بود. مصرف توام ۲۰ تن در هکتار کودآلی با مقدار کود فسفری توصیه شده، نسبت به کاربرد کودشیمیایی به تنهایی، فسفر قابل استفاده خاک را به مقدار قابل توجهی افزایش داد.

Keywords:

عملکرد , فسفر قابل جذب , کود آلی , کربن آلی خاک , مدیریت کوددهی تلفیقی