تنوع و اندازه جمعیت پرندگان در زیستگاه های شهرستان نقده، شمال غرب ایران

مطالعه حاضر با هدف شناسایی فونستیک پرندگان و مقایسه تنوع گونه ای جامعه پرندگان بین زیستگاه های مختلف شهرستان نقده انجام گرفت. برای این منظور پرندگان منطقه مورد مطالعه از تیرماه ۱۳۸۹ تا خرداد ۱۳۹۱ در چهار زیستگاه استپ های نیمه خشک، تالابی، کشاورزی و کوه های مرتفع پایش گردید. برای بررسی اهمیت هریک از زیستگاه ها برای پرندگان، شاخص های تنوع گونه ای زیستگاه ها مورد مقایسه قرار گرفت. در مجموع ۱۴۰ گونه پرنده در این مطالعه شناسایی شد، که از این تعداد ۵۳% خشکی زی، ۴۷% آبزی و کنارآبچر بودند. در میان گونه های شناسایی شده ۳۱ گونه دارای ارزش های حفاظتی ملی و بین المللی شناسایی بودند، که نشان دهنده اهمیت منطقه مورد مطالعه برای گونه های در خطر تهدید می باشد. از میان گروه های مختلف پرندگان در منطقه، پرندگان جوجه آور تابستانه با ۶۶ گونه و ۴۷/۱% پرندگان بزرگ ترین گروه را تشکیل می دهند. بوتیمار (Botaurusstellaris) نیز برای اولین بار در سطح استان شناسایی و ثبت شد. بیش ترین ارزش عددی شاخص های تنوع گونه ای سیمپسون و شانون- وینر در فصل تابستان و برای زیستگاه های استپ های نیمه خشک (۰/۹۳۴و ۴/۲۰۸) و تالابی (۰/۸۷۲ و ۳/۴۵۷) به دست آمد. هم چنین بیش ترین ارزش عددی شاخص های یکنواختی کامارگو و سیمپسون در فصل زمستان و به ترتیب برای زیستگاه های کشاورزی (۰/۸۷۵ و ۰/۹۴۳) و کوه های مرتفع (۰/۶۶۷ و ۰/۷۰۱) به دست آمد. شاخص تشابه جاکارد نیز بیش ترین ارزش عددی تشابه گونه ای را (۰/۶۸۵) بین زیستگاه های استپ های نیمه خشک و کشاورزی نشان داد. فراوانی پرندگان در بین زیستگاه های مختلف نیز بیش ترین مقدار را در زیستگاه تالابی با ۱۰۳۰۰ پرنده (۷۵/۱%) در طول دوره بررسی نشان داد. مطالعه حاضر بیان می کند با توجه به سیمای سرزمین و موقعیت جغرافیایی شهرستان نقده، حفظ زیستگاه های سطح شهرستان نقده به خصوص مناطق تالابی و استپ های نیمه خشک این شهرستان می تواند نقش مهمی در حفاظت غنای گونه ای بخشی از جامعه پرندگان ایران داشته باشد.

Keywords:

Diversity and population size of birds in Naqadeh suburban habitats , North Western Iran