ارزیابی کارآیی مدل تجربی حائری- سمیعی و آماری دو متغیره در پهنه بندی خطر زمین لغزش (مطالعه موردی: استان قزوین)

زمین لغزش یکی از انواع مخرب فرسایش در دامنه ها است که موجب ایجاد خسارت های مالی و جانی فراوانی می شود. هدف از این پژوهش ارزیابی کارایی مدل های پهنه بندی پتانسیل خطر وقوع زمین لغزش در استان قزوین و ارائه راهکارهای مدیریتی برای کاهش ریسک زمین لغزش می باشد. برای مدل تجربی حائری-سمیعی از روابط ارائه شده این مدل استفاده شد. برای مدل آماری نیز پس از تهیه لایه های عوامل موثر (کاربری اراضی، شیب دامنه، جهت شیب، ارتفاع و ...) و قطع دادن آن ها با نقشه پراکنش زمین لغزش، مساحت و درصد زمین لغزش در هر طبقه از نقشه عوامل موثر  مشخص شد. سپس با استفاده از رابطه نسبت فراوانی، میزان اهمیت هر یک از طبقات عوامل موثر محاسبه و نقشه های بر اساس اهمیت عوامل موثر در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. در نهایت برای تهیه نقشه خطر زمین لغزش، نقشه ها بر اساس نرخ عوامل با یکدیگر جمع و بر اساس روش فواصل برابر به هفت طبقه کلاسه بندی شد. برای ارزیابی میزان کارایی مدل ها و انتخاب مدل برتر از شاخص های نسبت تراکم و مجموع مطلوبیت بهره گیری شد. نتایج نشان داد که مدل آماری دومتغیره با Qs معادل ۹۳۸/۰ دارای صحت بالاتری نسبت به مدل حائری-سمیعی با Qs معادل ۶۲۲/۰ است. برای کاهش خسارات و مدیریت ریسک زمین لغزش نیز سه سیاست مدیریتی بدون اقدام برای کلاس های خطر پایین، پیشگیری برای کلاس های خطر متوسط و درمانی برای کلاس های خطر بالا در نظر گرفته شد و برخی اقدامات لازم برای هر سیاست مدیریتی نیز ارائه شد.

Keywords:

حائری-سمیعی , نسبت فراوانی , مدیریت زمین لغزش , نسبت تراکم , جمع مطلوبیت