نقدی بر کتاب چالش مدرنیته؛ جهان عرب در جست وجوی اصالت

هدف نویسنده کتاب موردبررسی یافتن پاسخی برای شکست پروژه نوسازی در خاورمیانه ازطریق ردیابی ناسازواری های مبنایی توسعه با فرهنگ این منطقه است. لوی صافی ابتدا شکل گیری ذهنیت توسعه در آرای دکارت و کانت را مرور کرده؛ سپس، به مقایسه دو مدل مارکسی و وبری توسعه ازحیث نظری پرداخته است. او با اولویت دادن به ساختارهای آگاهی و فرهنگ موضع خود را در این زمینه مشخص می کند. سطح تحلیل نویسنده و اندیشه متفکران و روشن فکران جهان اسلام از ابتدای رویارویی آن ها با دو رویه تمدن مدرن غرب، یعنی استعمار و پیشرفت تکنولوژیک، است. او تلاش کرده است تا مواجهه اندیشمندان مسلمان و عمدتا عرب با معضله سنت مدرنیته را ازطریق نحوه برخورد آنان با میراث اسلامی و عربی نمایان سازد. درنهایت، صافی بر آن است که راه توسعه تنها از غرب نمی گذرد و می توان با بازگشت فعالانه و انتقادی به میراث اسلامی و عربی به توسعه بومی دست یافت. باوجودی که نویسنده ادعا می کند از مدل های غربی فراتر رفته، درنهایت خود به ارائه یک نظر کلی یعنی همان ضرورت رجوع به میراث در امر توسعه بسنده می کند؛ ازاین رو، می توان این اثر را صرفا به عنوان مدخلی درباب ضرورت توسعه بومی در نظر گرفت. به علاوه، ازحیث روش شناختی نیز ابهامات و ایهاماتی در کتاب دیده می شود.

Keywords:

سنت مدرنیته , توسعه غیرغربی , اندیشه معاصر عرب , لوی صافی , بومی سازی علوم انسانی , رجوع به تراث