بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۰کل کشور ۵۸. بودجه بخش کشاورزی و منابع طبیعی

در گزارش حاضر لایحه پیشنهادی بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور در بخش کشاورزی و منابع طبیعی، با هدف دستیابی به راهکار های اصلاح روند برنامه ریزی در این بخش مورد ارزیابی قرار گرفته است. اعتبارات فصل کشاورزی و منابع طبیعی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ با ۴۶/۸۳ درصد افزایش نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۹، به ۵۹.۳۷۸ میلیارد ریال رسیده است. این اعتبارت ۶/۳۷ درصد از اعتبارات امور اقتصادی و ۰/۸۱ درصد از اعتبارات کل امور ده گانه را تشکیل می دهد که شامل ۲۳.۰۶۶ میلیارد ریال اعتبارات هزینه ای و ۳۶.۳۱۲ میلیارد ریال اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای می گردد. علاوه بر این، اعتبارات پیش بینی شده در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ برای بخش کشاورزی و منابع طبیعی در برنامه های مرتبط در سایر فصول درمجموع ۳۰.۶۳۷ میلیارد ریال و در ردیف های متفرقه ۴.۷۱۳ میلیارد ریال است. همچنین ۲۷۱.۱۸۰ میلیارد ریال از اعتبارات هدفمند سازی یارانه ها و ۳۲۰ میلیون یورو از محل صندوق توسعه ملی برای این بخش در نظر گرفته شده است. تعدادی از تکالیف احکام بالادستی در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی مانند حمایت از توسعه صادرات، توسعه زنجیرههای ارزش پایدار، اصلاح نظام بازار محصولات کشاورزی، برنامه ایمنی غذایی و تقویت و توانمندسازی تشکلها، همانند لوایح و قوانین بودجه های سال های گذشته اعتبارات لازم (کافی)، مستقل و شفاف در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ را ندارند. توزیع اعتبارات هزینه ای عمومی بین دستگاه های اجرایی بخش کشاورزی و منابع طبیعی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ نشان می دهد که بیشترین سهم اعتبارات با ۴۰ درصد، مربوط به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و موسسات تابعه است. برای بسیاری از اعتبارات، اهداف کمی مشخصی ذکر نشده و برای آن بخشی که دارای اهداف کمی هستند نیز مشخص نیست اعتبارات پیش بینی شده به چه میزان از اثر بخشی لازم در راستای اهداف ذکر شده برخوردارند و این اثر بخشی با چه معیاری قابل سنجش است. از طرفی لازم است ساز و کار های استفاده از ظرفیت بخش خصوصی به منظور افزایش اثربخشی طرح ها و ارتقای کارآیی آنها نیز مشخص شود. تداوم روند فعلی و نبود نظام ارزیابی میدانی در کنار نامناسب بودن زمان تخصیص اعتبارات، علاوه بر اتلاف منابع منجر به رقابت برای جذب بودجه و درنتیجه، بعضا ارائه آمارهای غیر صحیح توسط دستگاه ها و یا استان های مختلف شده است. پیامد این موضوع در این واقعیت مشهود است که با وجود پیش بینی بیشترین اعتبارات فصل کشاورزی و منابع طبیعی برای برنامه های مرتبط با «امور زیربنایی و تولیدی» و نیز «مدیریت منابع طبیعی»، بیشترین چالش های این بخش به اهداف مرتبط با این امور، یعنی «بهره وری پایین» و «بهره برداری ناپایدار از منابع طبیعی» برمی گردد. این موضوع نشان دهنده نبود اثر بخشی کافی در برنامه های بخش کشاورزی و منابع طبیعی و ضرورت اصلاح روند های فعلی در برنامه ریزی و سیاستگذاری در این بخش است.

Keywords:

برنامه ریزی , سیاستگذاری , لایحه بودجه ۱۴۰۰ , منابع طبیعی