تحلیل رفتار معتادان در آزمون قمار آیوا با استفاده از مدل یادگیری تقویتی

هدف: هدف این پژوهش، بررسی اختلالات تصمیم ­گیری معتادان به مواد افیونی، در شرایط مخاطره آمیز، با استفاده از روش مدل­سازی شناختی است. روش: در این پژوهش، ابتدا نظام تصمیم­ گیری آزمودنی­ها (گروه شاهد و گروه معتادان درمان­جو)، با استفاده از نسخه فارسی آزمون قمار آیوا  بررسی و سپس، یافته ­­های آزمون با استفاده از مدل­سازی شناختی تحلیل شد. در این راستا و بر اساس یادگیری تقویتی و شرایط آزمون قمار، مدل های مختلف تصمیم­گیری در شرایط مخاطره­آمیز آزمون قمار طراحی شد. در مرحله بعد، مدل­ها در محیط آزمون قمار شبیه ­سازی و جداگانه بر داده­ های هر دو گروه برازش داده شدند. سپس، مدلی که مطابقت بیشتری با رفتار آزمودنی­ های آن گروه داشت، مشخص شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد که هر دو گروه معتادان درمان­جو (۲۱۷=n) و شاهد (۱۳۰=n) عملکرد ضعیفی در آزمون داشتند (امتیاز خالص کمتر از ۱۰). علاوه بر آن، عملکرد گروه معتاد ضعیف­تر از گروه شاهد بود (P<۰/۰۷). نتایج مدل­سازی نشان می­دهد که مدل بهینه هر دو گروه مدلی است که در ارزیابی انتخاب­های مختلف فقط به تعداد دفعات دریافت پاداش و زیان (و نه مقادیر آنها) توجه می­کرد. روش تحلیل حساسیت آشکار کرد که مدل بهینه برای گروه معتاد، علاوه بر توجه صرف به تعداد دفعات پاداش و زیان، بیشتر از گروه شاهد تحت تاثیر آسیب گریزی قرار دارد. نتیجه­ گیری: نتایج فوق گویای آن است که علت کم بودن امتیاز کسب شده در هر دو گروه، نادیده گرفتن اندازه پاداش و زیان و توجه به دفعات آن است. ضمن این که، دلیل پایین بودن بازده گروه معتاد نسبت به گروه شاهد، عدم تعادل آسیب­گریزی و پاداش جویی و گرایش به سمت آسیب گریزی است. این گرایش به آسیب­ گریزی می­تواند بر شرایط خاص معتادان درمان جو منطبق باشد.

Keywords:

Reinforcement Learning , Gambling Task , Drug Dependence , Computational Modeling , Decision Making Process , یادگیری تقویتی , آزمون قمار , اعتیاد , مدل سازی محسباتی , مدل سازی شناختی , نظام تصمیم گیری