اثر تنش خشکی بر متغیرهای جوانه زنی بذر و صفات فیزیولوژیکی گیاه ختمی زینتی (Alcea rosea L.)

گل ختمی (Alcea rosea L.) یکی از گیاهان با ارزش زینتی می باشد که ۳۶ گونه از آن در ایران کشت و کار می شود. با توجه به این مسئله که جوانه زنی بذور در طبیعت با تنش خشکی همراه است لذا میتوان با مطالعه­ی تغییرات فیزولوژیکی و آنتی اکسیدانی گامی مهم در راستای احیای رویشگاه های آن برداشت. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه فروسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو اکوتیپ مشهد و تهران با پنج سطح خشکی (صفر، ۲-، ۴-، ۶- و ۸- بار) بود. نتایج نشان داد که اثر اکوتیپ و سطوح خشکی بر تمام صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. اکوتیپ مشهد دارای برتری معنی داری نسبت به اکوتیپ تهران بود و بذر آنها توانست در تیمارهای ۶- و ۸- بار به ترتیب ۲۸ و ۲۴ درصد جوانه بزند. میزان طول ریشه چه و ساقه چه و وزن اکوتیپ تهران با افزایش پتانسیل اسمزی نسبت به اکوتیپ مشهد بیشتر کاهش یافت. از طرفی فعالیت آنزیم های مورد بررسی نشان داد که در هر دو اکوتیپ فعالیت سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز کاهش یافت اما فعالیت آنزیم کاتالاز با کاهش بیشتر پتانسیل اسمزی افزایش یافت. میزان پرولین و مالو ن دی آلدهید در اکوتیپ مشهد در تیمار ۸- بار نسبت به شاهد به ترتیب ۱۲ و ۱/۵ برابر شد. به نظر می رسد که اکوتیپ مشهد دارای بیشترین تحمل به خشکی را در مقایسه با اکوتیپ تهران در مرحله جوانه زنی دارد. از طرفی همبستگی مثبت و معنی داری بین فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز با درصد جوانه زنی مشاهده شد.

Keywords:

پتانسیل اسمزی , ختمی زینتی , درصد جوانه زنی , شاخص های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی