اثربخشی توانبخشی شغلی بر کنشهای اجرایی و فراظرفیت های شغلی در دانشجویان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی

مقدمه و هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی توانبخشی شغلی مبتنی بر چشم انداز زمانی آینده بر کنشهای اجرایی و فراظرفیت های شغلی شامل انطباق پذیری شغلی و استخدام پذیری در دانشجویان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی( ADHD) میباشد. روش کار: روش پژوهش حاضر تک آزمودنی با طرح A-B-A بود. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه بجنورد در سالهای تحصیلی۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ بودند که مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی می باشند. نمونه پژوهش شامل ۴ دانشجوی مبتلا به این اختلال است که با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند. از مقیاس های درجه بندی اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی بزرگسالان بارکلی، نارسایی ها در کنش وری اجرایی بارکلی، مصاحبه تشخیصی اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی، انطباق پذیری شغلی ساویکاس و استخدام پذیری خودادراکی/ بلندپروازی راسویل و همکاران برای جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. مداخلات بر مبنای پروتکل توانبخشی شغلی مبتنی بر چشم اندازه زمانی آینده که برای دانشجویان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی، متناسب سازی شده و از روایی محتوایی مطلوبی برخوردار بود، اجرا گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل های درون موقعیتی و بین موقعیتی انجام شد. یافتهها: هر ۴ دانشجوی مبتلا به ADHD در هر ۳ متغیر انطباق پذیری شغلی، استخدام پذیری و کنش های اجرایی، شاخص تغییر میانگین موقعیت خط پایه به مداخله و مداخله به پیگیری، اثربخشی شغلی مبتنی بر چشمانداز زمانی آینده را تایید نمود. همچنین شاخص درصد داده های غیرهمپوش از موقعیتهای خط پایه به مداخله و از مداخله به پیگیری، در مورد هر چهار مراجع بین ۶۶/۶۶ تا ۱۰۰ درصد محاسبه شد، به استثنای مراجع چهارم در موقعیت مداخله به پیگیری در متغیر انطباق پذیری شغلی، این مقادیر بیانگر اثربخشی مداخلات است. نتیجه گیری: توانبخشی شغلی مبتنی بر چشم انداز زمانی آینده به واسطه تمرکز بر زمان آینده و کمک به افراد مبتلا به ADHD برای طرح ریزی و جهت گیری معطوف به آینده، میتواند کنش های اجرایی و فراظرفیت های شغلی این افراد را بهبود بخشد.

Keywords:

Vocational Rehabilitation , Future Time Perspectives , Career Meta-Capacities , Executive Functions , Attention- Deficit and Hyperactivity Disorder. , توانبخشی شغلی , چشم انداز زمانی آینده , فراظرفیتهای شغلی , کنشهای اجرایی , اختلال نارسایی توجه/ فزونکنشی.