ژئوشیمی، پتروژنز و محیط زمین ساختی گرانیتوئید گیسور – شرق گناباد

منطقه گیسور در شرق شهرستان گناباد قرار دارد و بخشی از شمال بلوک لوت محسوب می­شود. سنگ­های این منطقه شامل سنگ­های گرانیتوئیدی و مجموعه­ دگرگونی دمای بالا -  فشار پایین هستند. سنگ­های گرانیتوئیدی از سه واحد گرانودیوریت، آنکلاو (دگرگونی و آذرین) و میکروگرانیت تشکیل شده اند. این سنگ­ها در سری کالک­آلکالن پتاسیم­دار  متوسط تا بالا قرار می­گیرند و به­طور ضعیفی پرآلومینوس و از نوع گرانیت I دمای پایین­اند. الگوی عناصر کمیاب بهنجار شده به کندریت، غنی شدگی کمتر عناصر ناسازگار و آنومالی منفی منحصر به فرد نسبت به سایر عناصر در Ta, Nb, Sr, P, Ti و Ba اما غنی شدگی قویی را در K، Rb و Th نشان می­دهد. این الگوها در نمونه­های گرانودیوریت، آنکلاو میکروگرانولار مافیک و تا حدودی میکروگرانیت با هم هماهنگی فوق­العاده­ای نشان می­دهند. به علاوه، این نمونه­ها چنین هماهنگی را با ترکیب متوسط پوسته بالایی، میانی و گری وک­ها دارند. آنومالی مثبت در Rb، Th، Sm و آنومالی منفی در Ba به­طور برجسته­ای مشخص کننده ترکیب پوسته­ای است. بر پایه ادغام این الگوها با الگوی عناصر کمیاب پوسته بالایی و گری­وک­ها و انطباق با کارهای آزمایشگاهی انجام یافته،گرانیتوئیدهای گیسور دارای منشا بارز پوسته­ای هستند. دمای تشکیل براساس دمای اشباع زیرکن C֯ ۷۹۰- ۷۴۸ برآورد شده است. آنکلاوهای میکروگرانولار مافیک با داشتن ویژگی هایی از قبیل اشکال گرد شده و تخم مرغی و هاله اختلاطی در اطراف آنها، بافت دانه­ریز، چشم­های کوارتزی و پلاژیوکلازی، دارای بیوتیت تیغه­ای و آپاتیت سوزنی، فازهای اکسیدی در بیوتیت و وجود روند سهمی شکل (هیپربولیک) بین آنکلاو و گرانودیوریت میزبان به همراه مطالعات ژئوشیمی عناصر اصلی و کمیاب، فرآیندهای اختلاط/ آمیختگی (ذوب بخشی) را برای آنها نشان می­دهد. الگوی عناصر کمیاب نشان دهنده ارتباط نمونه­های گرانیتوئیدی گیسور با سیستم فرورانش است. تجزیه و تحلیل داده­های آن براساس نسبت­های لگاریتمی، محیط برخوردی را نشان می­دهد و نمودارهای متمایزکننده تکتونیکی–  شیمیایی نیز محیط همزمان تا پس از برخورد را پیشنهاد می­دهند که در ارتباط با برخورد بلوک افغان با بلوک لوت تفسیر می­شود.

Keywords:

گرانودیوریت , میکروگرانیت , انکلاو , منشاء پوسته ای , گیسور