بررسی اثر هم افزایی تلفیق پرتو گاما با اسانس زنیان در کنترل خسارت لمبه ی گندم

امروزه به منظور کاهش مشکلات ناشی از مصرف حشره کش های شیمیایی، استفاده از روش های مناسب و ایمن برای کنترل آفت های انباری امری ضروری است. در این پژوهش اثر تلفیق پرتو گاما و اسانس گیاهی زنیان روی لاروهای لمبه ی گندم، که یکی از آفت های کلیدی در انبارهای مواد غذایی است، مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش ها در شرایط دمایی ۱±۲۷ درجه ی سلسیوس، رطوبت نسبی ۵±۶۵ درصد و در تاریکی، و در ۳ حالت- ۱) پرتودهی و اسانس دهی هم زمان نمونه ها، ۲) اسانس دهی حشره های پیش از این پرتودهی شده، ۳) پرتودهی حشره ها پیش از تیمار با اسانس- طراحی و اجرا شدند. در آزمایش های تلفیق، میزان مرگ و میر حشره ها پس از اولین تیمار مورد ارزیابی قرار گرفت.دزهای ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ گری پرتو گاما بر روی لاروهای لمبه ی گندم به همراه غلظت های زیرکشنده ی اسانس زنیان (۲۵/۱۴، ۸۸/۲۰ و ۹۷/۳۵ میکرولیتر بر لیتر هوا) استفاده شد. نتایج نشان داد که تلفیق پرتو گاما با اسانس زنیان باعث افزایش میزان مرگ و میر لاروها در مقایسه با شاهد شد. به طوری-که در تلفیق دزهای ۹۰۰ و ۱۰۰۰ گری با غلظت های زیرکشنده ی اسانس زنیان (۲۵/۱۴، ۸۸/۲۰ و ۹۷/۳۵ میکرولیتر بر لیتر هوا) پس از گذشت ۲۰ روز میزان مرگ و میر به ۱۰۰ درصد رسید. در صورتی که این دزها به تنهایی ۲۰ روز پس از پرتودهی توانستند تنها ۲۰ درصد لاروها را کنترل کنند. نتایج نشان داد بهترین حالت تلفیق زمانی است که لاروهای لمبه ی گندم پیش از این تیمار شده با اسانس، در معرض دزهای مختلف پرتو گاما قرار گیرد. آزمایش ها حاکی از آن بود که پرتو گاما به همراه ترکیب های گیاهی می تواند برای کنترل موفقیت آمیز آفات انباری به کار گرفته شد.    

Keywords:

پرتو گاما , اسانس گیاهی , اساس زنیان , لمبه ی گندم , اثر هم افزایی