تاثیر پاکلوبوترازول بر بهبود تحمل به خشکی در گیاهچه های کلزا (.Brassica napus L) در شرایط کشت درون شیشه (in vitro)

۱گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی۳۶۹۷-۱۹۳۹۵، تهران- ایران (تاریخ دریافت: ۲۱/۰۹/۱۳۹۱ ؛ تاریخ پذیرش: ۱۴/۱۱/۱۳۹۱ ) چکیده: تنش خشکی به عنوان یک عامل محدود کننده تولیدات گیاهی است. جهت به حداقل رساندن اثرات سوء این تنش ترکیبات متعددی مورد استفاده قرار گرفته است. در این پژوهش اثر پاکلوبوترازول به عنوان یک تنظیم کننده تریازولی بر پارامترهای مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهچه های کلزا تحت تنش خشکی در شرایط کشت درون شیشه بررسی شده است. بذرهای گیاه کلزا پس از ضدعفونی، در محیط کشت MS حاوی غلظت های صفر، ۴ و ۸ درصد وزنی مانیتول (سطوح مختلف خشکی) و غلظت های صفر، ۱۰ و ۲۰ ppm پاکلوبوترازول کشت گردیدند. همچنین جداکشت های ساقه گیاهچه های کلزای حاصل از کشت بذر در محیط های کشت MS حاوی هورمون های ریشه زایی و کالوس زایی به همراه مانیتول (۰، ۴ و ۸%) و پاکلوبوترازول (۰ و ۱۰ ppm ) کشت گردید. نتایج به دست آمده پس از ۴ هفته نشان داد طول اندام هوایی و ریشه، وزن خشک ریشه و اندام هوایی، مقدار کلروفیل a، کلروفیل کل، کاروتنوئیدها، درصد ریشه زایی، درصد کالوس زایی و وزن تر کالوس ها در تنش خشکی کاهش معنی داری داشته است، در حالی که مقدار پراکسیداسیون لیپید و قندهای احیا کننده و پرولین تحت تنش خشکی افزایش یافت. کاهش میزان پراکسیداسیون لیپید و افزایش طول و وزن ریشه و اندام هوایی، قندهای احیاءکننده، پرولین، رنگیزه های فتوسنتزی و پروتئین در گیاهچه هایی که به طور توام با پاکلوبوترازول و تنش خشکی تیمار شده بودند، نسبت به گیاهجه هایی که فقط در معرض تنش خشکی بودند؛ احتمالا نشان دهنده کاهش خسارت ناشی از تنش خشکی در این گیاهچه ها است. بنابراین پاکلوبوترازول به ویژه در غلظت ۱۰ ppm در رفع آسیب های حاصل از تنش در گیاهچه کلزا موثرتر بود.

Keywords:

Keywords: Paclobutrazol , Drought stress , In vitro culture , Brassica napus L. , کلمات کلیدی: پاکلوبوترازول , تنش خشکی , کشت درون شیشه ای , کلزا