تجزیه ژنتیکی برخی خصوصیات فیزیولوژیک از طریق مطالعه جوامع پلی کراس Dactylis glomerata در شرایط عادی و تنش خشکی

جوامع پلی کراس روش مناسبی برای مطالعه ژنتیکی و برآورد جزء توارث پذیر واریانس ژنتیکی صفات کمی محسوب می-شوند. در این مطالعه پارامتر های ژنتیکی برخی صفات فیزیولوژیک و واکنش این صفات به شرایط کم آبیاری در گونه علف باغ (Dactylis glomerata) مورد بررسی قرار گرفت. تعداد ۲۵ فامیل نیمه خواهری حاصل از پلی کراس ۲۵ ژنوتیپ والدی در دو محیط رطوبتی (شاهد و تنش خشکی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی درمزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی بر عملکرد علوفه خشک (در سه چین) معنی دار بود. بین فامیل های مورد بررسی برای همه صفات به جز نسبت کلروفیل کل به کارتنوئید و محتوای آب نسبی برگ اختلاف معنی دار وجود داشت. تنش خشکی موجب افزایش مقدار صفات نسبت کلروفیل a/b و پرولین نسبت به شرایط نرمال گردید در حالی که سایر صفات در شرایط تنش خشکی کاهش یافتند. ضرایب تنوع ژنتیکی صفات در شرایط نرمال از ۵/۴ تا ۰۸/۳۱ درصد و در شرایط تنش خشکی از ۷/۵ تا ۲۷/۶۶ درصد متغیر بود که حاکی از وجود تنوع ژنتیکی گسترده در مواد ژنتیکی مورد بررسی بود. بیشترین میزان وراثت پذیری خصوصی در شرایط عدم تنش مربوط به کلروفیل کل (۷۸ درصد) و کمترین آن مربوط به محتوای آب نسبی برگ (۲۹ درصد) بود. همچنین در شرایط تنش خشکی بیشترین و کمترین میزان وراثت پذیری خصوصی به ترتیب مربوط به پرولین (۶۶ درصد) و محتوای آب نسبی(۱۷ درصد) بود. نتایج نشان می دهد با توجه به بالا بودن وراثت پذیری خصوصی صفات پرولین و کلروفیل b گزینش از طریق این صفات سریعتر بتواند منجر به توسعه ارقام متحمل به خشکی گردد.

Keywords:

drought stress , orchard grass , narrow sense heritability , prolin and chlorophyll , تنش خشکی , علف باغ , وراثت پذیری خصوصی , پرولین , کلروفیل