شناسایی مناطق در معرض خطر فرونشست با استفاده از روش تلفیقی AHP-FUZZY (مطالعه موردی: دشت شبستر- صوفیان)

Publish Year: 1400
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: Persian
View: 239

This Paper With 11 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

GEOO08_046

تاریخ نمایه سازی: 2 بهمن 1400

Abstract:

یکی از مخاطرات دشت های آبرفتی کشور، فرونشست زمین است. در طی سال های اخیر، بحران آب دشت های زیادی در کشور را دچار فرونشست کرده است، که از جمله آنها دشت شبستر - صوفیان بوده است. با گسترش سطح زیر کشت و افزایش فعالیت های کشاورزی، و خشکسالی های اخیر، میزان بهره برداری از آب های زیرزمینی در این دشت افزایش یافته وهمین مسئله سبب افت آب زیرزمینی و بروز مخاطره فرونشست در این دشت شده است. به منظور برنامه ریزی برای کاهش خطرات ناشی از فرونشست زمین، شناسایی مناطق پرخطر و مستعد وقوع این پدیده ضروری است. در این پژوهش برای تحقیق این هدف، تعداد ۷ لایه اطلاعاتی شامل شیب، ارتفاع، واحدهای ژئوموروفولوژی ، فاصله از رودخانه، کاربری اراضی، لیتولوژی و افت منابع آب زیرزمینی تهیه شده است پس از تهیه لایه های اطلاعاتی با توجه بهاینکه ارزش و اهمیت لایه ها یکسان نیست، از مدل AHP به منظور وزن دهی به لایه ها بهره گرفته شده است. برای انجام محاسبات از نرم افزار expert choice استفاده شده و پس از بدست آوردن وزن های نهایی هرکدام از معیارها، وزن بدست آمده طبق نظرات کارشناسانه در نرم افزار GIS بر روی لایه ها اعمال شده است. همچنین برای مدل فازی با استفاده ازعملگر گامای فازی، نقشه های فازی شده با هم تلفیق شدند. جهت تعدیل حساسیت خیلی بالای عملگر فازی ضرب و همچنین حساسیت خیلی کم فازی جمع، ازعملگر فازی گاما استفاده شده است. و در نهایت نقشه پتانسیل مناطق مستعد فرونشست تهیه شده است. بر اساس این نقشه، عمده مناطق دارای فرونشست در مناطق جنوب و غربی دشت بوده اند طبق نقشه طبقه بندی پتانسیل فرونشست منطقه، به ترتیب ۲۸.۷ و ۲۳.۲ درصد از مساحت منطقه در طبقه فرونشست زیاد و خیلی زیاد قرار گرفته اند.

Keywords:

فرونشست زمین , روش AHP-Fuzzy , افت سطح آب زیرزمینی , دشت شبستر - صوفیان

Authors

شهرام روستایی

استاد ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز

محمدحسن رضایی مقدم

استاد ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز

سمیرا نجف وند

دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز