ریزساختار در پهنه های میلونیتی جنوب سلماس (شمال باختر ایران)

مجموعه دگرگونی جنوب سلماس که در شمال باختری ترین بخش از پهنه ساختاری سنندج- سیرجان جای گرفته است، دربردارنده سنگ های گوناگون با درجه دگرگونی و دگرشکلی متفاوت است. این پژوهش با استفاده از مشاهدات صحرایی و مطالعات کانی شناسی و سنگ نگاری، به توصیف و تفسیر ریزساختاری گستره میپردازد. واحدهای سنگی گستره بر پایه سنگ مادر به سه دسته سنگ های متابازیتی، سنگ های کوارتز- فلدسپاری و سنگ های مرمری تقسیم می شوند. ریز ساختار چیره در بیشتر سنگ ها، میلونیتی است اما درجه و میزان میلونیتی شدن در آنها متفاوت است. وجود برگوارگی و خطوارگی میلونیتی به همراه ریزساختارهایی مانند انواع پورفیروکلاست های دنباله دار، ماهی میکا، ساختار S-C  و S-C نشانگر پهنه های میلونیتی در این گستره است. تفاوت در میزان نرخ کرنش، نوع سنگ مادر و ژرفای تشکیل سبب تفکیک ۳ پهنه میلونیتی اصلی در این مجموعه شده است. میلونیت های ایجاد شده بیشتر از نوع میلونیت های درجه پایین تا متوسط هستند و از خاور به باختر و مرکز گستره درجه میلونیتی شدن آنها افزایش می یابد. وجود اولترامیلونیت ها در بخشهای مرکزی گستره نشانگر افزایش نرخ کرنش هستند. همچنین وجود میلونیت های درجه بالا (دمای بیش از ۶۵۰ درجه سانتی گراد) و تشکیل میگماتیت ها، نشانه ژرفای تشکیل در حد پوسته میانی تا پوسته پایینی است. در این مجموعه دگرگونی می توان آثار ۲ گامه دگرگونی (M۱, M۲) و ۶ گامه دگرریختی (D۱, D۲, D۳, D۴, D۵, D۶) را دید. گامه دگرریختی فشارشی D۱ پس از فعالیت ماگمایی پرکامبرین رخ داده و پس از آن در واپسین کامبرین گامه دگرگونی M۱ بر این مجموعه اعمال شده است. گامه های دگرریختی D۲ و D۳ با مولفه اصلی برش ساده به شدت بر سنگ های دگرگونی اثر کرده و سبب ایجاد پهنه های میلونیتی در طی واپسین پرمین تا اوایل کرتاسه شده اند. همزمان با گامه دگرریختی D۲، گامه دگرگونی پسرونده ای (M۲) این مجموعه را متاثر کرده است. گامه دگرریختیD۴ سبب فرارانده شدن واحد افیولیتی بر مجموعه دگرگونی در واپسین کرتاسه- پالئوسن شده است و پس از آن گامه های D۵ و D۶ به صورت دگرریختی شکننده، همه واحدهای سنگی را تحت تاثیر قرار داده اند.

Keywords:

دگرریختی نرم , پهنه های میلونیتی , ریزساختار , سنگ های دگرگونی , جنوب سلماس